Column: Synchroniciteit

Cabaret en Formule 1 gaan goed samen. Gedurende de Grand Prix van Turkije heb ik meermaals in een deuk gelegen – het meest memorabele moment van grapjurkerij was Sebastian Vettels stop voor droogweerbanden.

Wij, autosportliefhebbers, zitten vaak te meieren op tactische beslissingen van teams. Meestal is het makkelijk keuvelen vanuit de luie stoel, maar zondag had zelfs een wilsonbekwame in de smiezen dat Vettels truc niet zou werken. Natte baan, meer regen dreigt, asfalt droogt bijzonder langzaam en startnummer vijf komt doodleuk binnen voor slicks. Vettel oogde een rondje lang als Malle Pietje, om bij het insturen van de pitstraat af te ronden met een halve pirouette.

Na afloop was-ie mans genoeg om de hand in eigen boezem te steken. Geen gezever op het team, maar een oprechte schuldbekentenis. “Het was mijn keuze en het werkte niet”. Klare taal. Rare blunder van een viervoudig wereldkampioen, maar goed: je bent middenmoter en probeert ook wat.

Koning Mindgame

Verder naar voren redde Lewis Hamilton de meubelen door als vijfde te finishen. U leest het goed: Hamiltons vijfde plaats was een opsteker. Wie een gridstraf van tien plaatsen incasseert, rondenlang achter een onberekenbare rookie vastzit en zich desondanks in moeilijke omstandigheden een weg naar voren baant, verdient een pluim.

Maar Hamilton wil geen pluim. Sterker nog: Hamilton had eventjes de bokkenpruik op. Zijn eerste reactie duidde op teleurstelling. Zonder pitstop had-ie als derde kunnen finishen. Absoluut waar. Zonder pitstop had hij evengoed achterstevoren in een Turkse grindbak kunnen eindigen, of ergens achterin de top tien.

As komt bij de molen te pas. Hamilton heeft – hoe gek het klinkt met P2 in het WK – het heft in handen. Mercedes is sinds een maand de bovenliggende partij. Red Bull deed aan maximale schadebeperking in zowel Rusland als Turkije en weet dat het momenteel tweede viool speelt. De mooiste speelkaarten vallen in Hamiltons hand. Daarom zou het verstandig zijn als Hamilton, voorheen Koning Mindgame, zich rap focust op het beheersen van de eigen mind.

Primaire Pavlovreactie

In plaats van dankbaarheid voor het redden van tien punten – het hadden er minder kunnen zijn – is de eerste respons op het schadeloos stellen van zijn éigen, riskante gok een cabareteske, insinuerende vraag richting engineer. ‘Waarom haalden jullie me binnen?!’ Die eerste reactie verraadt de huidige staat van Hamiltons onderbewuste.

Hamilton heeft twee duidelijke deelpersoonlijkheden. Eéntje is zeer positief, eentje is negatief. Aan de positieve kant een moderne Michel Vaillant, wondermens met bovennatuurlijke stuurmanskunst. Deze wondermens is niet op afroep beschikbaar, maar duikt enkel op als de situatie erom vraagt en de coureur in kwestie zich daarop heeft afgestemd. Synchroniciteit. Als Hamilton écht wil is hij ongenaakbaar. Erop gokken duidt op onzekerheid en resulteert daardoor niet in het gewenste effect.

Aan de negatieve zijde huist Captain Hindsight. Ondanks eigen fouten is die deelpersoonlijkheid niet te beroerd is om mensen achteraf te wijzen op hún fouten – zelfs lieden die zich gedurende de race uit de naad hebben gewerkt om schadebeperkende strategische keuzes te achterhalen. Wil je kampioen worden, dan mag die deelpersoonlijkheid heel snel wijken. Beheers die primaire Pavlovreactie van onvrede richting de pitmuur. Elke positieve noot is van groot belang voor het teamgevoel, elke negatieve haalt het onderuit.

Synchroniciteit

In het vierkantje nam Hamilton de schuld, op z'n Vettels, alsnog op zich. De huidige modus operandi had zich toen echter al kenbaar gemaakt. Want de Michel Vaillant, die in de afgelopen zeven seizoenen de ene na de andere wedstrijd won, zou helemaal niet over de boardradio hebben geprakkiseerd over gedane zaken – zoals Captain Hindsight wél deed.

Hamilton gokte in Turkije op synchroniciteit, twee betekenisvolle gebeurtenissen die gelijktijdig plaatsvinden. In zijn geval: doorijden op intermediates en een baanomstandigheid waardoor deze intermediates behouden bleven. Hij hoopte op de wet van de aantrekking, een wet die hem in het verleden vaker heeft bijgestaan. Echter: synchroniciteit laat zich niet vinden. Het presenteert zich als de hoofdpersoon álles zijn gang laat gaan. Juist daar zit 'm de crux - dat doet Hamilton niet. Hij negeert teambeslissingen om zijn eigen keuzes nadien in twijfel te trekken.

Mercedes heeft een snelheidstechnische voorsprong. Alles zal Hamiltons kant opgaan, als hij de krachten om hem heen ruimte gunt. Pas dan kan hij vertrouwen op synchroniciteit, pas dan krijgt die moderne Michel Vaillant de ruimte. Tot die tijd is hij zijn eigen grootste concurrent.

René Oudman