Historie: Het seizoen 1976: Ferrari versus McLaren

Door: Bas Naafs

Op het moment dat de lichten uitgaan voor de Grand Prix van Australië op 20 maart is het veertig jaar geleden dat Niki Lauda en James Hunt zich aan elkaar waagden voor de winst van het wereldkampioenschap. Lauda versus Hunt, Hunt versus Lauda. Een titanenstrijd die de geschiedenisboeken in is gegaan als een van de grootste. Ferrari’s en McLarens, playboys en professors, drama en euforie, de dood of de gladiolen. Een showdown in de laatste race; het kampioenschap winnen met één punt verschil of verliezen met één punt verschil, het is maar hoe je het bekijkt. Het seizoen van 1976, waarin Niki Lauda en James Hunt tezamen streden tot de laatste race, is reeds vereeuwigd in artikelen, boeken, documentaires en zelfs in een Hollywood-film (Rush, 2013). Dat brengt twee gevolgen met zich mee: het is een episch seizoen geweest en daarom door de jaren heen zeer goed gedocumenteerd, terwijl het aan de andere kant zó goed is gedocumenteerd dat iedere aanvulling daarop meer van hetzelfde zal zijn. Om het seizoen 1976 toch te kunnen vieren gaan we vandaag kijken naar de andere titanenstrijd, die tussen de Ferrari 312T2 en de McLaren M23: de mechanische werkpaarden van beide kemphanen. Volgende week zullen we stil staan bij alle ontrafelingen van het seizoen 1976 die het script van Rush níet gehaald hebben, bijvoorbeeld Lauda's vermeende grasmaaierincident, waarbij hij drie ribben brak.

De Ferrari 312T2

Model:                312T2 (1975) 

Aandrijving:       Ferrari 015 12-cilinder boxer   

Transmissie:       transverse 5+1 magnesium   

Inhoud:               2.991,8 cc   

Vermogen:         500pk bij 12.200 rpm   

Wielbasis:           2560 mm  

Gewicht:             575 kg

Lees verder op de volledige siteDe Ferrari 312T is misschien wel een van de meest iconische Formule 1-bolides uit de geschiedenis van de Formule 1. Niet zozeer vanwege zijn ontwerp, grandioze eigenschappen of legendarische resultaten, maar meer om het feit dat er maar liefst zes jaar mee gereden is, alvorens hij plaats moest maken voor de Ferrari's die het turbotijdperk te lijf gingen. Coureurs als Regazzoni, Villeneuve, Scheckter en Reutemann hebben de 312t naar in totaal 27 overwinningen gereden die vier constructeurs- en drie coureurstitels opleverden.  In totaal zijn er zes versies van de 312T verschenen, respectievelijk een nieuwe versie voor ieder seizoen. De 312T was zodoende een uitstekend platform waarop, conform de jaarlijks wijzigende regelementen, bepaalde onderdelen aangepast konden worden. De 'T' staat in dit geval niet voor 'turbo', maar voor 'transverse'. Dit wees op een ingenieuze oplossing voor de versnellingsbak –gemaakt van magnesium- die lager en verder naar het midden van de bolide geplaatst kon worden. Dit zorgde voor een stabieler wegligging, iets waar vroegere Ferrari's veelal mee worstelden. Met de balans in orde kon de Ferrari beter gebruik maken van de overwegend sterkere krachtbron dan de rest van het veld. Let wel, in deze tijd reed vrijwel het complete veld met Cosworth DFV motoren en Hewland transmissies. Ferrari, zoals altijd, reed met motoren van eigen huis. Voor het seizoen van 1976 werd de T2 geïntroduceerd voor de vierde race op de kalender: de Grand Prix van Spanje. Met de introductie van de nieuwe wagen trad ook een reglementswijzing in waarin de hoge airboxes, die zo kenmerkend waren voor de jaren ’70, verboden werden. De auto was opgebouwd uit aluminium, magnesium en uit een aantal glasvezel panelen.

De McLaren M23

Model:                M23 (1973)

Aandrijving:       Ford-Cosworth DFV V8    

Transmissie:       Hewland 5/6 speed   

Inhoud:               2.993 cc  

Vermogen:         485pk bij 10.600 rpm   

Wielbasis:           2718 mm   

Gewicht:             595 kg

Lees verder op de volledige siteDe McLaren M23 is net als de Ferrari 312T een raceauto die de status van icoon verdiend heeft aanvaard. Volgens McLaren was de M23 zelfs de auto die de groep uit Woking voor eens en voor altijd op de kaart heeft gezet. En dat is terecht: het won in 1974 de constructeurstitel met Emerson Fittipaldi, Denny Hulme en Jochen Mass terwijl de eerstgenoemde ook de coureurstitel pakte. Bij het debuut van de M23 in 1973 zag McLaren ook voor het eerst haar auto’s wit en rood verven, als teken van het nieuwe sponsorschap met Marlboro. De auto was in totaal goed voor tien overwinningen en dat is noemenswaardig aangezien McLaren tot aan 1973 ‘slechts’ vijf overwinning wist te behalen in de Formule 1. De bolide was vooral geroemd vanwege zijn stabiele rijeigenschappen. Dit had voornamelijk te maken met de vrij forse wielbasis. Dit was een bekende eigenschap en concurrenten, waaronder Ferrari, zagen het dan ook als noodzaak om een chassis te ontwikkelen waarin de wielbasis gemaximaliseerd werd ten behoeve van de stabiliteit. Dat de McLaren een geweldig platform vormde voor verdere ontwikkelingen zoals de zes-traps versnellingsbak en de nieuwe airboxreglementen bleek wel uit het feit dat James Hunt het rijk voor zichzelf alleen had bij afwezigheid van Niki Lauda na de Grand Prix van Duitsland.

1976

Hoe spannend de film Rush ook was, en hoe geweldig het wereldkampioenschap moest zijn geweest met een strijd tot de laatste Grand Prix, het seizoen was snel voorbij geweest als Lauda niet was gecrashed op de Nürburgring. Uiteraard is er voor een 'wat als'-theorie geen plaats in de historie, maar het geeft wel weer dat de combinatie Niki Lauda en de Ferrari 312T2 zó een succes was, dat de McLaren M23 met James Hunt achter het stuur halverwege het seizoen geen grote bedreiging meer vormde. Ik zeg 'niet meer' omdat over het algemeen gezegd kan worden dat waar Niki op de eerste plek reed, Hunt steevast op de tweede plek reed, klaar om eventuele fouten van de Oostenrijker genadeloos af te straffen. Echter, betrouwbaarheid en een nadeliger gewicht/pk-ratio speelde de Engelsman op de langere termijn parten. De uitschakeling van Lauda gedurende twee Grands Prix gaf James Hunt de mogelijkheid om Niki Lauda weer bij te halen. Dat was een prestatie van formaat, moet gezegd worden. Dus waar schoot de M23 tekort? Allereerst was de auto ontwikkeld in 1972 en zag haar debuut in 1973. Hunt reed dus feitelijk met een auto rond die twee jaar ouder was dan Lauda's 312T en hoewel dat in de jaren '70 een minder groot probleem was dan het vandaag de dag zou zijn, was het nog steeds een fors verschil. Bovendien zorgde de nieuwe airboxregelementen ervoor dat de auto's aanzienlijk aangepast moesten worden. Voor de McLaren betekende dit een nadeliger effect dan voor de Ferrari. Feitelijk hebben ze bij de McLaren de hoge airbox in tweeën gespleten en opzij geduwd, wat de aerodynamica niet ten goede kwam. Ferrari liet hun nieuwe 312T2 debuteren ná de wijzigingen en hebben zodoende een efficiëntere oplossing kunnen bedenken, namelijk door de koeltunnels op de neus van de auto aan te brengen.

De cavalerie komt altijd te laat, of nooit

In hoeverre werd de verouderde McLaren van Hunt doorontwikkeld tijdens het seizoen, om toch het hoofd te bieden aan de overmacht van Ferrari? McLaren had een compleet nieuwe bolide op het oog voor het seizoen van 1976, genaamd de M26. De ontwikkeling liep echter ietwat stroef en het debuut van de bolide werd geschat op de Grand Prix van Nederland, de twaalfde race van het seizoen. Men was sceptisch over de snelheid van de M26 en om de kansen van James Hunt niet op het spel te zetten lieten ze alleen Jochen Mass plaatsnemen in het prototype. Hij behaalde een negende plaats. De M26 was nog niet goed genoeg en werd in de koelkast gezet. Hoewel op leeftijd kon de M23 nog uitstekend mee, getuige de vier overwinningen in het tweede seizoenshelft.  De voor het seizoen 1976 doorontwikkelde 312T, de 312T2 leek alsof het speciaal gemaakt was om de McLaren M23 te pareren. Lauda was ontevreden over de wegligging van de auto. De Ferrari's waren krachtiger en vaak ook lichter, maar zonder stabiliteit kon Lauda er niets mee beginnen. Daarom werd voor de T2 de wielbasis met 42 millimeter vergroot, waardoor het totaal nu op 2560 mm kwam: nog steeds zo’n vijftien centimeter korter dan de McLaren, maar voor Lauda al een wereld van verschil. Lauda reed de T2 in zijn debuutrace naar een tweede plek, gevolgd door drie overwinningen en twee podiumplekken. Het was al met al een gevecht van David tegen Goliath. De oudere, onbetrouwbaarder McLaren tegen de lichte, betrouwbare Ferrari. Qua snelheid zaten ze nooit ver van elkaar. Zodoende getuigt het van karakter dat James Hunt zijn schrale kansen zo heldhaftig wist te maximaliseren en zichzelf kampioen mocht kronen na die briljante laatste stint in de Grand Prix van Japan.