Ayrton Senna Special: Teamgenoten 2: Elio 'the gentleman' de Angelis (1985)

Elio de Angelis kennen we als de laatste 'Getleman racer' die de Formule 1 gehad heeft. Een uniek charismatisch mens die zeer gerespecteerd was in de Formule 1-wereld. Elio de Angelis was geen middenweg: hij was bij uitstek een goed mens, een man die een zeer artistiek talent had, bekend stond door zijn uiterst beleefde karakter en verfijnde handen had. Niet alleen als coureur was de verfijning van de Angelis zichtbaar, ook achter de piano kon de Italiaan zijn handen laten spreken. Een uniek talent dat al vanaf kinds af aan bezeten was door alles wat met auto's en autosport te maken had.

Familie

Zijn vader, Giulio was een professioneel Formule 1-coureur voor motorboten. Elio groeide op in de hoogtijdagen van zijn vader als motorboot-coureur. In 1972, toen Elio de leeftijd van veertien jaar had maakt hij voor het eerst contact met de autosport. Hij begon te racen met karts. Op zijn zeventiende behaalde hij de Europese titel. Dit zette de deuren open naar het Italiaanse Formule 3-kampioenschap. Hij won het kampioenschap in 1977 en won in 1978 de Grand Prix van Monaco voor Formule 3-auto's. Een jaar eerder had Enzo Ferrari de Italiaan gepolst om in zijn team plaats te nemen. De Angelis kende een aantal succesvolle tests op het circuit van Fiorano maar uiteindelijk besloot 'il Grande Vecchio' te kiezen voor Gilles Villeneuve. De Angelis had een zwart op wit contract met Ferrari, maar de renstal uit Maranello liet niets meer van zich horen. Zo bevonden Ferrari en de Angelis zichzelf in de rechtszaal. De rechter gaf de Angelis gelijk, Ferrari werd veroordeeld tot het betalen van een vergoeding, een vergoeding die uiteindelijk zo laag bleek te zijn dat de Angelis zijn juridische kosten er niet van kon betalen.

Formule 1-debuut

De Angelis kwam uit een goed nest. Zijn familie had de financiële mogelijkheden om hem autosport te laten bedrijven. Dat de Italiaan talent had was één ding wat zeker was. Shadow nam de gok met Elio en zo kon hij tijdens de Argentijnse Grand Prix in 1979 zijn debuut maken. Elio finishte zijn eerste Grand Prix als zevende. Hedendaags zou dat goed zijn voor zes punten. Het werd een moeilijk seizoen bij Shadow waarin hij tijdens de laatste Grand Prix op het circuit van Watkins Glen zijn eerste punten scoorde met een vierde plaats. Colin Chapman was zeer onder de indruk en besloot Elio een kans te geven bij zijn Lotus-team. De Italiaan baarde opzien door gedurende zijn eerste jaar meer punten te scoren dan zijn teamgenoot Mario Andretti en hem tijdens het interne kwalificatieduel voor te blijven. De Lotus was al lang niet meer de auto die in 1978 de wereldtitel pakte met Mario Andretti. Lotus was een team in verval.

Vrienden met Nigel

In 1981 kreeg hij met Nigel Mansell een nieuwe teamgenoot. De Brit en de Angelis werden 'close friends'. Colin Chapman werkte op de achtergrond aan een nieuw project. De Lotus 88, een innovatieve ground-effect auto die maximale downforce produceerde. De Lotus 88 maakte gebruik van een ingenieus systeem van een tweedelig chassis, het ene in het andere. Het binnenchassis zou de cockpit vasthouden, het buitenste chassis was ontworpen om de druk van het ground-effect op te vangen. Het buitenchassis had geen vleugels en was in feite één groot ground-effect-systeem dat net achter de neus van de auto begon en zich helemaal tot in de achterwielen uitstrekte waardoor er een enorme hoeveelheid downforce ontstond. De auto werd aangedreven door de Cosworth DFV-motor. Elio vond dat de auto uitstekend te rijden was en goed reageerde. Chapman had met deze auto een potentiële winnaar gemaakt. Toch zou de auto nooit op de grid verschijnen. Concurrerende teams hadden protest tegen de auto aangetekend. De FIA nam de beslissing om deze auto te 'bannen' en Lotus moest op zoek naar een alternatief.

Dit alternatief kwam voor Elio in 1982 toen Lotus de 91 introduceerde. De Angelis scoorde in zeven Grands Prix punten en behaalde in Oostenrijk zijn eerste overwinning door in een spannend gevecht af te rekenen met Keke Rosberg. Het zou de laatste overwinning voor Lotus zijn onder de leiding van Colin Chapman. Na een zeer slecht 1983 waarin hij slechts twee punten kon scoren, kwam Lotus in 1984 met de 95T op de proppen. Een goede auto die zeer betrouwbaar was. Elio scoorde in totaal 34 punten en behaalde een derde plaats in het kampioenschap. Elio was 'best of the rest', de McLarens van Prost en Lauda waren dat jaar een maatje te groot. Voor 1985 kreeg hij in Ayrton Senna een nieuwe teamgenoot. Beide coureurs konden aanvankelijk uitstekend met elkaar door één deur. Elio won de Grand Prix van San Marino nadat Alain Prost gediskwalificeerd werd. Elio had zelfs tot en met de Grand Prix van Monaco de leiding in het kampioenschap, maar een serie vijfde plaatsen in Canada, Detroit en Frankrijk deden hem zakken in de strijd om het kampioenschap. Elio zou geen podiums meer halen en zijn relatie met Senna bekoelde.

Relatie met Ayrton

Het was een grote 'shock' toen de Italiaan zichzelf liet gaan na de kwalificatie van de Grand Prix van Zuid-Afrika. De Italiaan pikte de houding van zijn teamgenoot niet meer en duwde hem zelfs weg. Het feit dat de Angelis, één zeer sociaal en integer mens, zich liet gaan was een slecht teken. Ayrton en Elio kwamen hun escapade op Kyalami nooit meer te boven. Elio besloot na zes jaar te vertrekken bij Lotus en vond in Brabham een nieuw team. Met dat team begon hij met de revolutionaire BT55 aan het kampioenschap in 1986. Elio zou slechts vier wedstrijden rijden.

Dodelijke ongeval op Paul Ricard

Na de Grand Prix van Monaco besloot Brabham een privé-test te houden op Paul Ricard. Wat er die 14e mei in 1986 gebeurde was tekenend voor de amateurisme die de sport met zich meebracht in die jaren. Het is 11.30 uur op die dinsdag in het zuiden van Frankrijk. De monteurs hebben een nieuwe achtervleugel gemonteerd op de auto van Elio. Bij het aansnijden van de Verriere-bocht komt de achtervleugel bij een snelheid van 270 km/u van de auto. De Brabham stijgt op, getuigen zijn schaars. De monocoque blijft in tact, maar van de rest van de BT55 is niets meer over. De auto vat vlam. Alain Prost en Nigel Mansell stoppen en proberen hem uit de vlammen te halen, na zeven eindeloze minuten was de Angelis eindelijk uit de auto. Hij heeft zeer ernstige verwondingen aan zijn hoofd en zijn ruggengraat is gebroken. Het werd door een hartmassage opnieuw opgestart en er volgt een helikoptervlucht naar het ziekenhuis La Timone di Marsiglia. Elio was kansloos. Hij overleed op 15 mei, officieel door cerebrale verstikking. De pianist had zijn laatste stukje gespeeld en er kon nooit meer worden genoten van de symfonie die alléén Elio kon spelen.

Na deze crash werden de veiligheidsmaatregelen in de Formule 1 betreffende de tests opgeschroeft. Testen mocht alleen nog maar plaatsvinden met een vooraf schriftelijke goedkeuring van de FIA. De circuits moesten verplicht uitgerust worden met baanmedewerkers. Ten aller tijden moesten en helikopters en brandweerauto's op de plaats van bestemming klaar staan. We hebben het destijds allemaal onderschat, een ongeluk zit in een klein hoekje. Waarom onderneemt men pas actie als er iets tragisch heeft plaatsgevonden? Het werd pijnlijk duidelijk dat deze sport niet op deze amateuristische voet kon verdergaan. Professionaliteit was gewenst, professionaliteit op het gebied van veiligheid. Elio kreeg van vriend Nigel Mansell een eerbetoon toen hij twee weken later de Canadese Grand Prix won. Jean Alesi zijn helm is een inspiratie op de helm die Elio altijd droeg. Ter afsluiting van een groot artiest en geweldig mens hebben wij een video. Luister en doe je ogen dicht terwijl je aan Elio denkt.....