Markant, knettergek en vredelievend – James Hunt, een Formule 1-parel

Wat weet je van James Hunt? Alle kenmerken van de stereotiep adrenalineverslaafde zullen bij het stellen van die vraag de revue passeren. Rokkenjager, kettingroker, snelheidsduivel en levensgenieter – bij leven en na zijn dood krijgt Hunt elke van die vier kwalificaties aangemeten.

Wat weet je nog meer van James Hunt? Wereldkampioen Formule 1 van 1976, dat knettergekke jaar waarover Oscarwinnaar Ron Howard een meeslepende film maakte, tienvoudig Grand Prix-winnaar, vader van Tom en Freddie, het gezicht van feestteam Hesketh en de ‘neem het toch allemaal niet zo bloedserieus’-beweging op de paddock. Vandaag exact 29 jaar geleden, op 15 juni 1993, overleed een markant figuur.

Een verhaal over James Hunt laat zich normaliter leiden door zijn escapades op en naast het circuit. Logisch, want James heeft nogal wat tongen losgemaakt – en daarnaast ook heel wat beroerd – gedurende zijn autosportloopbaan. Maar James Hunt was veel meer dan de persoon zoals hij veelal is beschreven. GPToday.net duikt in het verleden van een bijzondere Brit.

Wereldkampioen

For starters, in een notendop zijn erelijst: James begint eind jaren ’60 in Mini’s, stapt over naar Formule 3, rijdt behoorlijk wat wagens plat, trekt de aandacht van Lord Hesketh, teert op diens centen, wordt gepromoveerd naar Formule 2 en Formule 1, blijkt toch een best aardig potje te kunnen sturen, wint op Zandvoort na een prachtduel met Lauda, vertrekt halsoverkop naar McLaren als Hesketh het complete familiefortuin heeft verbrast en Fittipaldi een zitje achterlaat bij de roodwitten, wordt pardoes wereldkampioen in 1976, zakt weg, stopt halverwege 1979 en stapt in de jaren ’80 naast de veelgeprezen Murray Walker in het commentaarhokje.

Vriendschap

De autosportloopbaan van James Hunt laat zich kenmerken door vriendschappen. Uiteraard is daar Lord Alexander Fermor-Hesketh, een jonge, forse twintiger die als kleuter een fortuin heeft geërfd en zich bij wijze van weekendverzetje in de autosport heeft gestort. Er is Anthony Bubbles Horsley, de hobbycoureur die na zijn zoveelste ongelukje besluit om teammanager van Hesketh te worden, het team waarbij James perfect past. Hesketh laat kaviaar en champagne aanrukken in de paddock, daar waar de rest euroknallerbier drinkt en hamburgers op de barbecue gooit. Een mens moet natuurlijk wel een beetje kunnen genieten.

Wonderlijk genoeg is drievoudig wereldkampioen Niki Lauda juist één van James' betere kameraden. Goed, in de bekroonde film Rush worden de verbrande Oostenrijker en zijn Engelse tegenstrever afgeschilderd als kemphanen en elkaars voornaamste rivalen, maar in werkelijkheid kan het tweetal prima door één deur. De deskundige, professionele en op detail gefocuste aanpak van Lauda past als water bij vuur in vergelijk met James’ levenswandel; toch zijn de twee geregeld te vinden aan hetzelfde formicatafeltje, als ze honderduit babbelen over van alles wat maar niet met autoracen te maken heeft.

Als James je als zijn vriend ziet, dan heb je een loyale makker achter de rug. Zijn Duitse herdershond Oscar is hem liever dan het leven, maar ook op de paddock gaat James voor anderen door het vuur. Coureur Ronnie Peterson is bij leven een vriend van James, eentje wiens dood hij tot in lengte der dagen wreekt. Hunt is erbij als Peterson verstrikt raakt in massale startcrash op Monza in 1978 en staat hem in zijn laatste uren bij, om nadien hemel en aarde te bewegen om boven water te krijgen wat er precies is gebeurd. Gilles Villeneuve, een man naar James' hart, wordt op voorspraak van de Brit beloond met zijn eerste kans in de Formule 1.

Het lot van Petersons landgenoot Gunnar Nilsson, een vergeten Formule 1-coureur – met Grand Prix-overwinning – die op zijn 29^ste overlijdt aan teelbalkanker, grijpt James behoorlijk aan. Ettelijke tienduizenden ponden doneert hij aan de Gunnar Nilsson Cancer Foundation, om tijdens fundraisers als spreker op te treden. Bottom line: op de paddock is James helemaal niet zo'n brallende beer als-ie soms wordt beschreven, maar juist de zachtaardige praatpaal.

Apartheid

James Hunt is immers ook maar gewoon een mens van vlees en bloed, eentje die per ongeluk bij geboorte in een ketel met apathie jegens gezaghebbers is gedonderd – of beter gezegd, mensen die per ongeluk verkregen autoriteit als identiteit en machtsmiddel gebruiken. James is rebels, maar niet zoals naamgenoot James Dean zonder een reden. Spreken doet hij net als racen: uit impuls, net alsof-ie zijn wagen ergens tussen gooit, een kruisje slaand vlak voor-ie z'n actie inzet en een grote grijns op het gezicht trekkend als-ie merkt dat het niet (ge)past (is).

James toont zich een gelijkheidsstrijder in Zuid-Afrika. Met de kennis van tegenwoordig vindt Jan en alleman apartheid een walgelijke politiek, maar in de jaren ’80 komt de strijd daartegen maar mondjesmaat buiten de Zuid-Afrikaanse landsgrenzen. De media – ook toen al – brandt zich er liever niet aan en herhaalt klakkeloos de standpunten van haar financiers. James snapt werkelijk niet waarom de ene groep mensen meer mag dan de andere en besluit zijn kont tegen de krib te gooien. Hij wil geen commentaar doen bij de Grand Prix van Zuid-Afrika, maar wordt op zijn BBC-contract gewezen.

Als-ie er niet onderuit komt, besluit hij zijn gage te doneren aan anti-apartheidrebellen – om tijdens de race doodleuk en schaamteloos over de politieke situatie te beginnen. De immer politiek correcte en ruggengraatloze BBC staat met het schaamrood op de kaken. De productieleider schuift en inderhaast geschreven briefje met ‘talk about the race!’ voor James, die uiteraard gewoon doorpraat over de schandelijke segregatie.

Scheermes

Normaliter beleeft James Hunt in een dag meer dan menig mens in een compleet jaar. Maar waarom zou-ie niet? James laat zich leiden door zijn gevoel, hij handelt naar intuïtie en luistert naar zijn onderbuik. Oordelen doet hij veel, veroordelen doet-ie amper. Een bek als een scheermes met een groot hart. Waarom zou hij niet voor dat gaatje in bocht één gaan? Dat ene meisje in de discotheek, en direct ook maar haar vriendin? Of dat drankje? Waarom zou hij in vredesnaam René Arnoux, Jean-Pierre Jarier en vele andere oud-collega’s niet op live televisie voor schut zetten – ze bakken er toch immers niets van? Bovendien, shit of fuck roepen doet toch niemand pijn?

John Hogan van Marlboro, een gewiekste zakenman, ziet in James de ideale persoon om jonge coureurs op te leiden. Niet alleen op het circuit, maar vooral ook ernaast. Welke verleidingen dienen zich aan? Waarmee moeten de talenten rekening houden, wie is er te vertrouwen en wie vooral niet? Een gouden zet. Op James' levenslessen zouden meerdere tientallen toekomstige sterren jarenlang kunnen teren. Mika Häkkinen is één van de eerste rijders die met de Britse wereldkampioen te maken krijgt, leert een hoop en wordt later tweemaal wereldkampioen. Helaas is Häkkinen ook direct een van de laatste.

James Hunt wordt namelijk niet oud. Hij sterft op 45-jarige leeftijd, na een hartaanval. Kwestie vereffening van een wilde levensstijl, terwijl-ie juist net de drank en de jointjes had afgezworen. Daags voor zijn overlijden heeft James zijn ware liefde – ditmaal écht – Helen ten huwelijk gevraagd. Tot een derde trouwceremonie zal het niet komen. Anno 2022 staat Hunt nog altijd synoniem aan womanizer en playboy, maar die collectieve herinnering mag weleens ververst worden.