Special: Alex Zanardi, markant figuur en méér dan een rolmodel

Vandaag (zondag) is het de dag van de Amerikaanse Grand Prix van 2022. Vandaag is het ook de dag waarop een oud-Formule 1-coureur zijn 56^ste verjaardag viert. Normaliter geen bijzondere gebeurtenis, ware het niet dat het de verjaring van held van beroep Alex Zanardi betreft.

In recente maanden heeft GPToday.net een poging gedaan meer achtergrondverhalen te produceren, met bovengetekende schrijver als veelvraat in die discipline. Meestal zijn die artikelen op te delen in hapklare stukken: chronologisch, met een spanningsboog richting de belangrijkste prestatie of het dramatische einde.

Het onderwerp van vandaag heeft echter zo ongehoord veel meegemaakt in – wat door de meet genomen wordt gezien als – een half mensenleven, dat bij een achtergrondverhaal over Alex Zanardi die aanpak gewoonweg niet genoeg eer doet. Dan wordt het immers te lang, en te lang heeft online geen plaats meer. Toch doet GPToday.net vandaag een poging. Een achtergrondverhaal light, zo u wilt. 

The Pass

Alex Zanardi is geen bijzondere coureur. Althans, niet in de Formule 1-geschiedschrijving. Hij scoorde precies één wereldkampioenschapspuntje, als coureur van het worstelende Team Lotus tijdens de verregende Braziliaanse Grand Prix van 1993, z’n zesde optreden in de koningsklasse. Bekendheid verwerft-ie in Europa dankzij een tweede plaats in het Formule 3000-kampioenschap van 1991 (achter Christian Fittipaldi).

Na vijf seizoenen afwezigheid keert Zanardi voor het jaar 1999 terug in de Formule 1, een comeback die uitdraait op een regelrechte mislukking. De Williams van dat jaar is geen reuzendoder, maar ook zeker geen slechte wagen – teammaat Ralf Schumacher rijdt een handjevol podiumplaatsen bijeen. Zanardi scoort echter geen enkel punt. Alleen op Monza, het voor hem als Italiaan zo bekende Monza, draait-ie behoorlijk mee.

Nee, Zanardi’s raceleven wordt gekenmerkt door zijn prestaties in de Verenigde Staten. Na zijn wisselvallige eerste F1-periode – waarin hij meestal met halfbakken materiaal rond dient te rijden – laat hij Stateside de meest bijzondere dingen zien. Denk aan The Pass, de legendarische inhaalmanoeuvre in de Corkscrew van Laguna Seca, waarbij hij leider Bryan Herta een honderdtal meters voor de finishvlag opzijzet. Twee CART-kampioenschapstitels (1997 en 1998) met een tegenstand vergelijkbaar aan de gemiddelde Murderers’ row, spreken voor zich.

Dubbele beenamputatie

Alex Zanardi is echter niemands herinnering ingegaan als die bijzondere coureur, maar vooral als die bijzondere pechvogel. Zoals gezegd: wat Zanardi in 56 jaren heeft beleefd, daartoe komt de gemiddelde mens niet eens in een volledig leven. Bot gezegd: Zanardi had het aardse allang voor het eeuwige moeten verruilen, ware het niet dat hij zo’n ongehoorde vechtersbaas is.

Snoeiharde klappen op Spa-Francorchamps (1993) en de Lausitzring (2001) hadden anders kunnen aflopen: sterker nog, in Duitsland werd er eventjes geen pols gevoeld en was hij die als Alessandro werd geboren klinisch dood. Rap ingrijpen van zeer bekwame artsen zorgde ervoor dat het ‘enkel’ bij een dubbele beenamputatie bleef. Een vuurbal op Fontana (1997), waar zijn grijze massa naar eigen zeggen ‘flink door elkaar werd geschud’ loopt met een sisser af.

Of neem de manier waarop hij twee jaar geleden in het nieuws kwam: al trainende voor een handbikerace klapte Alex tegen een aanstormende vrachtwagen aan. Wekenlang zwierf hij op het randje, om ondanks al die eerdere littekens ‘gewoon’ weer te ontwaken. Inmiddels is Alex tien maanden thuis en werkt hij hard aan zijn nieuwste revalidatieproces.

Rolmodel

Het is de manier waarop, waardoor Alex Zanardi geliefd is en geprezen wordt. Nooit een wanklank, nooit een slachtofferrol: altijd midden in het hier en nu en altijd op zoek naar een nieuwe uitdaging, hoe lastig de omstandigheden het ook maken.

Wie bedenkt het om na een levensgevaarlijke crash zonder benen verder te racen, door het gaspedaal met de handen te bedienen? Of na die actieve raceloopbaan over te stappen op de ligfiets, om daarmee meervoudig Olympisch kampioen te worden? Alex Zanardi is het vleesgeworden doorzettingsvermogen en véél meer dan een rolmodel.

Precies daarom staat GPToday.net stil bij zijn 56^ste verjaardag. Met de hoop dat we Alex in de toekomst nog eens op een Formule 1-paddock mogen zien.