Column: De grote gevolgen van de Brexit voor de Formule 1-teams

In de aanloop naar de Grand Prix van Bahrein worden de invloedrijke personen in de Formule 1 steeds nerveuzer over de pijnlijke uitstellen rond het vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie en hun gecombineerde impact op de sport.

Het feit is dat, zelfs in een sport die gewend is om onoverkomelijke obstakels te overwinnen (meestal door gedetailleerde planning en inventiviteit), dat regelgevend orgaan FIA, commerciële rechtenhouder Liberty Media en minstens acht van de tien teams niet in staat zijn om plannen voor morgen te maken, omdat ze geen idee hebben of de zon na de Brexit in het oosten, westen of helemaal niet opkomt.

Op het moment van schrijven zijn de zaken niets duidelijker dan twee jaar geleden. Ze zijn zo mogelijk nog vager geworden. Een week voor Brexit-dag (29 maart), die twee jaar geleden nog in beton gegoten leek, werd de deadline verschoven, verbazingwekkend genoeg zonder een definitieve nieuwe datum overeen te komen.

Gegeven de onzekerheid kan het zijn dat Formule 1-werknemers uit Groot-Brittannië (ongeveer twee derde van de sport is dat) naar de Grand Prix van Monaco vertrekken zonder te weten of hun families of werkgevers nog onderdeel zijn van Europa als ze terugkeren.

Nog slechter is dat veel van de getroffen mensen dus niets wijzer geworden zijn of ze op lange termijn werk hebben in de Formule 1 om naar uit te kijken als een ‘harde Brexit’ het resultaat is of, nog slechter, als er een no-deal scenario ontstaat voor het land.

Vrij verkeer goederen en personen cruciaal

Van de bijna 6500 mensen die werken bij de Formule 1-teams en Liberty hebben 4200 hun basis in het Verenigd Koninkrijk. Natuurlijk hebben velen een baan die niet direct bij het racen hoort, maar de basis van deze teams bestaat uit specialisten die vanuit de hele wereld gerekruteerd worden. Allen zijn ze gedreven door een enorme passie voor de Formule 1 en bereid hun persoonlijke leven te ontwrichten voor die passie. Dat alles kan ontwricht worden door deze politiek.

Niet alleen het vrije verkeer van mensen worden waarschijnlijk geraakt door de Brexit: Formule 1-auto’s bestaan uit meer dan 20.000 individuele componenten, variërend van de kleinste schroeven en het dunste afdichtmateriaal tot het kale chassis en de complexe gietstukken. Velen daarvan worden van over de hele wereld ingekocht, maar vooral uit het blok van de EU.

Implicaties Brexit groot voor meeste teams

Er zijn zes teams die hun basis in Groot-Brittannië hebben, terwijl ook Toro Rosso haar aerodynamische basis in het land uitgebreid heeft. Pirelli doet het onderzoek en de ontwikkeling van het Formule 1-rubber in Milaan, produceert haar banden in Roemenië en Turkije, maar opereert vanuit een basis in Slough, nabij Heathrow. Ga maar na hoe verstorend dit zou kunnen werken.

De implicaties van de Brexit zijn groot, gegeven de autosport-infrastructuur in Groot-Brittannië (door velen gezien als een van de beste in de wereld). Veel leveranciers hebben hun autosportbasis binnen de “Halvemaan van de Formule 1”. De boog loopt vanaf Surrey (McLaren) door Oxfordshire (Renault, Williams) en Northamptonshire (Mercedes, Racing Point) naar Buckinghamshire (Red Bull Racing) en Bedfordshire (Toro Rosso).

Hoewel de in Groot-Brittannië gevestigde teams onderdelen bestellen bij lokale adresjes, worden deze vaak geïmporteerd of bevatten ze buitenlandse componenten. In het geval van een Brexit zonder deal heeft het land waarschijnlijk geen goede handelsverdragen klaar staan en dat zal niet alleen invloed hebben op de prijs en beschikbaarheid door importbelastingen, maar het wordt ook gecompliceerder door de vertragingen bij de douane, zeker in de eerste periode.

In een wereldwijde sport, waarbij duizendsten doorslaggevend zijn en waar het verschil tussen victorie en teleurstelling duidelijk gelinkt is aan de updateprogramma’s, vertrouwen de deelnemers op korte doorlooptijden van gespecialiseerde fabrikanten. Stel je voor dat een bedrijf haar machines 24/7 laat draaien om haar producten van topkwaliteit weken bij de grens te zien staan, ongeacht dat van of naar het Verenigd Koninkrijk is.

Mercedes erg kritisch op Brexit

Een van de meest uitgesproken criticasters van de Brexit is Mercedes Grand Prix. Dat team opereert als dochter van Mercedes-Benz GB, maar is fictief gezien Duits. Desondanks heeft het bedrijf medewerkers van meer dan dertig nationaliteiten in dienst en vele van deze landen vallen binnen de EU.

Het bedrijf zelf wisselt regelmatig medewerkers, technologie en expertise uit met Stuttgart. Dergelijke programma’s kunnen in de toekomst beperkt worden of op zijn minst cruciale vertragingen oplopen door een aantal onbekende factoren. Zou jij tijdens zo’n onzekere periode makkelijk naar een baan in een ander land wisselen?

Mercedes-CEO Dieter Zetsche sprak zich recent stevig uit tegen de Brexit. “Het zorgt voor negatieve consequenties, vooral voor de automobielindustrie.” In onzekere tijden neigen bedrijven, zeker beursgenoteerde eenheden, onnodige uitgaven te reduceren en vaak zijn autosportbudgetten de eerste die aangepakt worden. Natuurlijk is Mercedes tot eind 2020 aan de Formule 1 verbonden, maar daarna…

Wolff vreest voordeel voor Ferrari

Het hoofd autosport van het bedrijf, Toto Wolff, gaf tijdens de wintertests toe dat ‘we de situatie nauwlettend in de gaten houden, omdat we een grote operatie in het VK hebben’. Later noemde hij Brexit ‘een nachtmerrie die ik me niet eens voor wil stellen’ en ‘de moeder van alle rotzooi’. Hij waarschuwde dat de ontwrichting zelfs een competitief voordeel zou kunnen opleveren voor aartsrivaal Ferrari.

In mei 2016, een maand voor het referendum waarin Groot-Brittannië koos voor het verlaten van de EU, antwoordde Wolff het volgende toen hij door GPToday.net gevraagd werd naar de gevolgen van de breuk. “Toen ik de baan kreeg in 2013, vertelde mijn baas (Dieter Zetsche) mij dat ik geen commentaar mocht geven op politiek, dus dat doe ik ook niet. We zijn een sportteam, dus we moeten door met ons werk.”

Toen hij gevraagd werd om het verschil tussen zijn antwoorden voor en na uit te leggen, zei hij: “We opereren een raceteam en we zijn geen politici. Als leiders van een raceteam en als zakenmensen zullen we altijd denken dat rationeel denken leidend zal zijn en dat het uiteindelijk de industrie of de Britse economie zal beschermen.”

Renault merkt gevolgen van beide kanten

Renault, met haar Formule 1-operatie in het VK en de motorenfaciliteit in Frankrijk, zit aan weerszijden van de scheiding en zal aan beide kanten de effecten merken. Renault-teambaas Cyril Abiteboul vertelde desgevraagd: “Natuurlijk willen we niet dat de logistiek of de vracht op een of andere manier vertraagd wordt en dat geldt ook voor het vrije verkeer van mensen.”

“We zijn in de afgelopen jaren snel gegroeid en dat kon vooral door de mogelijkheden die in het Verenigd Koninkrijk lagen. Zij zorgde voor aanwas van jonge talenten en mensen die net van school komen en dat willen we niet veranderen. Dat zou dramatisch zijn voor de Formule 1.”

“Ik heb er echter volledig vertrouwen in de autoriteiten in Groot-Brittannië dat ze begrijpen dat het niet in hun belang is om een van de pijlers van de Britse industrie te verliezen: de autosport en de Formule 1.”

In een omgeving die zo complex en controversieel als de Formule 1 is, wordt dat enorme politieke vertrouwen zelden beloond. De geschiedenis wijst dat uit. Hoewel Renault naar verluid tot eind 2024 aan de Formule 1 verbonden is, gaat in de paddock rond dat het een contract is met meerdere ontsnappingsclausules.

Liberty verwacht geen grote gevolgen voor F1

Hoewel de Formule 1-teams nooit negatieve gevolgen gemeld hebben tijdens het huidige proces richting de Brexit, verwachten ze dat er ontwrichting zal komen als en zodra de breuk realiteit wordt. Dat geldt vooral omdat de sport zeer krappe deadlines hanteert. De verwachting is dat deze steeds krapper worden als de Formule 1-kalender in de toekomst gaat uitbreiden.

Chase Carey, de CEO van commerciële rechtenhouder Liberty Media, vertelde tijdens een gesprek met investeerders dat hij erop vertrouwde dat de Formule 1 niet onnodig zou lijden, vooral door haar wereldwijde blik.

“Met de Brexit hebben we wat logistieke probleempjes. Deze zijn vooral van het soort: ‘Als we een Brexit zonder deal krijgen, hoe gaan we Groot-Brittannië dan in en uit met onze goederen?’”

“Het is echter geen financieel probleem, maar meer logistiek. We maken voor dat soort dingen al plannen. Hoewel we natuurlijk onze basis in Europa hebben, zijn we uniek en een wereldwijd bedrijf.”

Dat is de Formule 1 als sport natuurlijk, maar het is tevens een ingewikkeld miljardenbedrijf die waarschijnlijk dezelfde barmhartigheden moet doorstaan als andere ondernemingen. Dat betekent dat niet alleen dat ze aan dezelfde procedures en beperkingen moeten voldoen, maar ook dat ze procedures moeten opzetten om de show door te kunnen laten gaan.

Formule 1 hoeft geen hulp te verwachten

Cyril en Toto hebben dan wel veel vertrouwen in politici en de mensen, maar de Formule 1 heeft niet de beste reputatie bij wetgevers. In 1998 was er hevige kritiek op de Britse regering nadat het tabaksimmuniteiten verstrekte aan de Formule 1 en de daaraan gerelateerde “Bernie Bung”. Daarom zullen ze onwillig zijn om concessies te verlenen, zelfs als ze daartoe in staat zijn, gegeven de rauwe emoties die momenteel rond de Brexit spelen.

De Formule 1 kan geen hulp verwachten, zeker niet van een overheid die standvastig geweigerd heeft financiële steun te geven aan de Britse Grand Prix. Mede daardoor is de race momenteel in gevaar. Tegelijkertijd is Williams het enige echt Britse team op de grid. De grootaandeelhouders van de overige zijn Bahreins (McLaren), Europees (Renault, Mercedes, Red Bull, Toro Rosso) of Canadees (Racing Point).

Hoewel het te vroeg is om te beoordelen of Brexit volgende week, volgende maand of volgend jaar realiteit wordt (er worden momenteel woeste parlementaire sessies en diplomatieke missies ingepland om een pad te vinden door deze waanzin), is het duidelijk dat sommige teams zwaar geraakt worden, terwijl anderen amper iets zullen merken. Toto vreest dat Ferrari zelfs voordeel behaalt.

Alle teams zullen Brexit merken

Zullen dergelijke ontwrichtingen de competitieve balans echt de kans van Ferrari op laten vallen? Eerder mogelijk dan waarschijnlijk en dat is waarschijnlijk niet de enige reden. Er is geen twijfel dat een einde aan het vrije verkeer van mensen de sport zal hinderen. Getalenteerde Britten zullen met moeite Europese teams kunnen vinden en omgekeerd.

Hoe zit het met buitenlanders die zich in een ander land gevestigd hebben? Het is onduidelijk voor hen, ondanks politieke beloften. Daardoor hangt het lot van deze werkers af van de uiteindelijke uitkomst. Waar dit besluit van afhangt, is echter onduidelijk op dit moment. Ook de situatie voor het verkeer van goederen over grenzen is net zo onduidelijk.

Tijdens haar 70-jarig bestaan heeft de Formule 1 veel grotere obstakels overwonnen dan gekibbel over grenzen. De sport vaart wel bij extreme uitdagingen en de slimste jongen zullen altijd een oplossing vinden, ook als de volgende uitdaging koppige douaneprocessen of het bepalen van de inventaris met het oog op onbepaalde vertragingen betreft in plaats van het maken van de vleugel met de minste luchtweerstand of de best werkende DRS.

Een voorwaarde daarbij is dat ze natuurlijk niet van de verkeerde kant van de grens komen.

Wie weet gaat het hele Europese blok profiteren van de expertise en de ervaringen van de Formule 1, net zoals andere industrieën in het verleden geprofiteerd hebben van de unieke vaardigheden van de Formule 1 met het oplossen van problemen. Dat gezegd hebbende zijn politieke obstakels het laatste wat de Formule 1 nu nodig heeft, gegeven de huidige technische, sportieve en commerciële uitdagingen die mogelijk pas eind 2020 opgelost zijn.

Welke Formule 1-teams worden het meest geraakt als Brexit een feit wordt?

Tabel: 1 – Serieus geraakt, 2 – behoorlijk geraakt, 3 – geraakt, 4 – amper geraakt, 5 – niet geraakt

Toro Rosso: Oostenrijkse eigenaren, auto’s die ontworpen en gebouwd worden in het Italiaanse Faenza, die gebruikmaken van door Red Bull Technologies geleverde hardware en Honda-motoren die via het VK geleverd worden. Ook de windtunnel staat in het VK. Hoe hard worden ze geraakt? 2

Haas F1: Amerikaanse eigenaren. Auto’s zijn gebaseerd op krachtbronnen en chassistechnologie van Ferrari en worden door Dallara in Italië gebouwd. Racebasis zit in Banbury, Verenigd Koninkrijk. Hoe hard worden ze geraakt? 2

Mercedes: Uiteindelijk eigendom van Duitsers, maar opereert vanuit Brackley, VK. Daar ontwerpen, ontwikkelen en bouwen ze auto’s die aangedreven worden door motoren uit het nabije Brixworth. Sommige componenten worden door Britse industrie aangeleverd. Wisselt geregeld techniek en medewerkers uit met geassocieerde bedrijven, vooral binnen de EU. Hoe hard worden ze geraakt? 2,5

Red Bull Racing: Oostenrijkse eigenaren. Basis van het raceteam staat in Milton Keynes, gebruikmakend van technologie die door Red Bull Technologies en lokale leveranciers geleverd wordt. Honda-motoren komen uit Japan, maar via een Britse basis. Hoe hard worden ze geraakt? 2,5

Renault: Franse eigenaren. Ze opereren vanuit het Britse Enstone, waar de door Franse motoren aangedreven auto’s ontworpen, ontwikkeld en gebouwd worden. Veel componenten komen bij de Britse industrie vandaan. Hoe hard worden ze geraakt? 3

McLaren: Bahreinse eigenaar met basis in het Britse Woking. Auto’s worden aangedreven door Franse Renault-motoren, terwijl veel componenten bij de Britse industrie vandaan komen. Hoe hard worden ze geraakt? 3

Racing Point: Canadese eigenaar met auto’s die in Silverstone gebouwd worden. Krachtbronnen komen bij Mercedes vandaan. Meeste componenten zijn van lokale afkomst, enkele komen uit de EU. Hoe hard worden ze geraakt? 3

Williams: Britse eigenaren met auto’s die ontworpen en gebouwd worden in Oxford. Ze maken gebruik van Mercedes-motoren en vooral lokale onderdelen. Hoe hard worden ze geraakt? 3

Ferrari: Italiaanse eigenaren. Ze opereren vanuit Maranello met vooral Italiaans personeel, maar ze halen internationale specialisten, waaronder uit het Verenigd Koninkrijk. Inhuren personeel en levering van onderdelen kunnen geraakt worden. Hoe hard worden ze geraakt? 4

Sauber/Alfa Romeo: Zwitserse eigenaren en basis. Ze gebruiken Ferrari-motoren en een aantal Britse leveranciers van componenten. Team is gewend aan het opereren over Europese grenzen. Hoe hard worden ze geraakt? 4