Column: Hamilton terechte profiteur van vlindereffect in Formule 1-theorie

Kent u het begrip 'vlindereffect'?

Na jarenlang onderzoek, in de sixties de vorige eeuw, kwam meteoroloog Edward Lorenz hiermee op de proppen. De wetenschapper meende dat de beweging van een vlindertje dat door Brazilië fladdert uiteindelijk effect heeft op tornado's in de Verenigde Staten. Oftewel: de kleinste afwijking in een luchtstroom kan op termijn verwoestende gevolgen hebben. Een soort domino-effect, maar dan met alsmaar groeiende dominostenen.

Wat dit met Formule 1 te maken heeft? Eigenlijk heel logisch – ook in de Formule 1 zijn dagelijks vlindereffecten merkbaar. De aanwezigheid van het coronavirus heeft ertoe geleid dat Mugello en Portimão voor de eerste keer in hun bestaan een Grand Prix organiseren. Bovendien zijn de Nürburgring, Imola en Istanbul Park voor een keertje terug op de kalender. En dat omdat een inwoner van het Chinese Wuhan zo nodig een vleermuis moest opeten.

Geluksvlinder Hamilton

Met dat in het achterhoofd kijk ik naar de successen van Lewis Hamilton, die nog maar één overwinning verwijderd is van het zegerecord van Michael Schumacher. Geregeld hoor ik stemmen opgaan dat Hamilton 'het niet verdient', of 'ongelooflijk veel mazzel heeft' omdat hij al zeven jaar in het snelste karretje zit.

Vooropgesteld dat geen enkele koekenbakker zomaar in de snelste wagen rijdt, heeft Hamilton met dank aan zijn nieuwsgierigheid en veranderingslust op het juiste moment de juiste keuze gemaakt, waar hij al jaren de vruchten van plukt. Bovendien: als-ie niet met een F1-stuur overweg kon, zou hij ook niet op weg zijn naar zijn zevende wereldtitel.

Toch vind ik het bijzonder interessant om over dat vlindereffect te mijmeren. Wat als McLaren in 2012 meer races had gewonnen? Wat als Ross Brawn het – door het terugtrekken van Honda – werkloze team in Brackley niet te elfder ure had gered, begin 2009? Wat als de manager van Jacques Villeneuve eind jaren '90 niet koste wat kost een eigen renstal voor zijn pupil had opgericht?

Nieuwsgierigheid en mentale groei

Het vlindereffect heeft voor Hamilton bijzonder goed uitgepakt. Men verklaarde hem voor gek toen-ie McLaren de rug toekeerde, achteraf bezien was de timing perfect. De vertrekkende Schumacher, de introductie van de V6-turbohybride en Mercedes' jarenlange anticipatie daarop, de verslechterende relatie tussen McLaren en Mercedes en het aanstellen van Niki Lauda als adviseur van Mercedes waren de meest in het oog springende 'vlinders'. Maar vlak absoluut de opstelling van Hamilton niet uit. Hij hakte de knoop zelf door.

Wat wil je precies zeggen, René? Ik wil zeggen dat de sterren af en toe precies perfect staan om geschiedenis te schrijven. Wie in een hogere macht gelooft, kan vermoeden dat 'het zo moet zijn'. Hamilton kon enkel dromen dat hij een aanval op de onfeilbaar geachte records van Schumacher zou plaatsen. Die droom komt binnenkort uit.

Wat ik daarnaast voornamelijk wil benadrukken is dat kleine acties een groot effect kunnen hebben op de toekomst. Hamilton hield opties open voor zijn toekomst. Hij sprak met Red Bull Racing, met Mercedes, was actief op de markt. De Brit kreeg mentale tikken in 2009 en 2011, maar kwam sterker in zijn schoenen te staan, duwde het McLaren-keurslijf weg en groeide als mens. Anno 2020 lijkt hij haast onverslaanbaar – goed, startnummer 44 won afgelopen zondag niet, maar we weten allemaal waardoor dat kwam.

Een paar vlinders aansturen

Als je aan de ándere kant van het spectrum staat vanwege die zogenoemde vlindertheorie, dan is je er alles aan gelegen om de boel om te keren. Moddergooien is een slechte optie. Want wie weet heeft Ferrari over een aantal jaren een wagen die (legaal) hard gaat?

Kan je een vlinder sturen? Er fladderen er honderden rond en er zijn slechts enkelen die jouw pad kruisen, maar mogelijkerwijs is deze vlindertheorie symbolisch van toepassing op het lot van verschillende rijders die momenteel zoekende zijn. Kijk naar Daniel Ricciardo – door zijn vertrek naar Renault is Red Bull een tandeloze stier geworden wat betreft de zoektocht naar een stabiele tweede rijder. Straks verkast hij naar McLaren, een team dat steeds sterker voor de dag komt en overstapt naar Mercedes-motoren. Renault kon niets anders dan oproerkraaier Fernando Alonso terughalen. Ferrari ligt op haar gat en combineer dat alles met de overnamepraat die rond Mercedes zingt. Wie weet is McLaren-Mercedes met kopman Ricciardo vanaf 2022 spekkoper.

Onder de streep blijft het feit dat piepkleine oorzaken bijzonder grote gevolgen kunnen hebben en we, voor we er erg in hebben, nieuwe wereldorde in de Formule 1 krijgen. Conclusie: blaas nooit te hard richting de vlinders die op jouw pad fladderen…

René Oudman
Twitter: @reneoudman