Grand Prix van Japan 1992: De comeback van Jan Lammers bij March

Velen zullen het misschien nog weten. Het jaar 1992, dat gedomineerd werd door Williams en Nigel Mansell, was ook het jaar dat Nederland eindelijk weer eens coureur op de grid had staan. Het was Jan Lammers die Huub Rothengatter opvolgde, door op 23 oktober 1992 in de March te stappen, tijdens de eerste vrije training van de Japanse Grand Prix.

Dit was mooi, dit was voor de Nederlandse Formule 1-fans een welkome verrassing, na een saai seizoen waarin Williams heer en meester was. Bij deze terugblik kijken we ook specifiek naar de prestatie van Jan. Bij deze kan al vermeld worden dat Patrese de wedstrijd won, maar de terugkeer van Jan is voor ons als autosport fans van groter belang. Er zaten aan de deal tussen Lammers met March nogal wat haken en ogen. Zo moest de kleine Zandvoortse coureur een gage van 400.000 dollar op tafel leggen voor twee Grands Prix.

Het lukte Lammers met hulp van MEXX, Marlboro Nederland en Circuit Park Zandvoort om dit bij elkaar te schrapen. Op 2 augustus reed Jan Lammers, tijdens de Marlboro Masters of Formula 3 op Zandvoort, enkele ronden in de March. De door Adrian Newey ontwikkelde auto was volgens Lammers "een auto die goed aanvoelde." Hij was dan ook gebouwd door Adrian Newey natuurlijk. Er was alleen een probleem met schakelen. Vooral als hij begon te wringen midden in middenin de bocht. Op 21 augustus ondertekenden Lammers en Henny Vollenberg (March-eigenaar) het contract voor de laatste twee Grands Prix van 1992.

Vlak nadat March en Lammers hadden gereden tijdens de bandentest van Goodyear op het Portugese circuit van Estoril, vertrekt het armlastige team naar Japan. Lammers is opgetogen als hij de voor hem zo bekende paddock van Suzuka binnenstapt. Hij voelt zich meer thuis in de Formule 1 dan ooit. Niet meer geïntimideerd, vrijer. "Toen ik jong was, wilde ik zo graag de Formule 1 in", vertelt Lammers begin september aan het Engelse tijdschrift Autosport. "Ik was haast wanhopig. Bovendien had ik het idiote idee dat je ook ervaring op kon doen met een slechte auto in een slecht team. Je denkt er niet eens aan dat je buiten de boot kan vallen in de Formule 1. Je denkt alleen maar dat je het goed zal doen en dat je vanzelf wel in een beter team komt."

Eén met zijn omgeving, een redelijke auto en een circuit dat hij goed kent: Er kan een leuke stunt in de maak zijn. Zelf doet Lammers niet aan verwachtingen. Gelukkig maar, want na de eerste dag vrije trainingen laat hij als snelste tijd 1:44.075 noteren, goed voor een 23e plaats. Problemen met de versnellingsbak zijn de oorzaak van de trage rondetijd.

Maar zaterdag regent het en dan is Lammers in zijn element. Het motorvermogen van de March doet er niet meer toe. Lammers is ’s morgens sensationeel zesde, achter Nigel Mansell en Riccardo Patrese in de oppermachtige Williams-Renault, Ayrton Senna en Gerhard Berger in de McLaren's en de Benetton van Michael Schumacher. Die zesde plek maakt indruk, dat weet Lammers gewoon. "Na tien jaar terug, het regent en dan pof, zesde. Dan weet je gelijk: die kan rijden. Tenminste, die conclusie zou ik treken en ik wet zeker dat anderen dat ook doen." 

Jammer genoeg voor Lammers klaart het ’s middags op en dus komt hij niet verder dan een 23e tijd. In de warm-up de volgende dag, staat hij langs de kant met een defecte koppeling en daardoor mist hij de ervaring van het rijden met volle tanks. Het gemis laat zich voelen als de race van start gaat. De afstelling is niet optimaal en ook de versnellingsbak begint al snel kuren te vertonen. Hij duelleert nog wel met JJ Lehto in de Dallara-Ferrari, maar dat is het wel een beetje. Lammers rijdt in de achterhoede, terwijl de bak steeds slechter en slechter wordt. De eerste versnelling weigert dienst, dan de derde en ook de vierde. Ook geeft de koppeling na vijftien ronden de geest. In de 28e ronde komt hij binnen voor een banden stop.

"Toen ik weer weg wilde rijden, bleek mijn koppeling het helemaal begeven te hebben", vertelt hij. "Het enige wat ik kon doen, was hem een ram verkopen waardoor ik met horten en storten weer verder kon." Drie minuten later is het voorbij. Lammers parkeert de March in het gras en hij kan lopend terug naar de pits. "Nou dat is het dan", denk je op dat moment. Dit is de score, dus ik was tevreden. Ik had voor mijn gevoel maximaal gepresteerd. Misschien was die bak al drie keer over de toegestane kilometerstand heen."

Desondanks kunnen we zeggen dat Jan nog steeds het record heeft van de tijd die er zit tussen de Grand Prix. Maar liefst 162 Grand Prix waren er verreden, voordat Jan opnieuw mocht instappen in een Formule 1-auto. Dat record staat overigens nog steeds. Er zaten 3.767 dagen tussen de Grand Prix van Nederland 1982 en de Japanse Grand Prix van 1992. Luca Badoer kwam in 2009 nog in de buurt van het record, toen hij als blijk van waardering twee races mocht rijden voor Ferrari.

Jan Lammers zou ook de seizoensfinale tijdens de Australische Grand Prix op Adelaide rijden. Jan reed de wedstrijd uit, het was zijn laatste Formule 1-race. Later had Lammers de kans om voor 1993 bij March uit te komen, maar helaas ging het team failliet en bleef Lammers achter. De situatie bij March heeft een grote impact gehad op de sympathieke Nederlander, die in 1995 nog testte voor het Formule 1-project van DAMS. Helaas kwam dat niet van de grond. Toch mogen wij trots zijn op de prestatie die Jan op Suzuka en Adelaide heeft neergezet. Het was een lichtpunt in de Formule 1-loze jaren voor Nederland. Nog geen jaar later zat er opnieuw een Nederlander achter het stuur van een Formule 1 auto. Daarover hebben wij afgelopen vrijdag uitgebreid verslag gedaan.

Excuses voor de kwaliteit van de video's. In 1992 kende men nog geen HD en de mogelijkheden waren destijds beperkt.