Historie: De vergeten Formule 1-circuits: Rio de Janeiro Jacarepaguá

De vergeten Formule 1-circuits: Deel 2 Autódromo Internacional Nelson Piquet (Jacarepaguá) - Heilige grond dat verloren ging door het IOC.

Ja, de schrijver van het stuk heeft de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro geboycot. Althans, ik had geen zin om naar het basketbal, worstelen, judo, schermen, handbal, duiken, synchroonzwemmen, zwemmen, waterpolo, tennis, turnen en baanwielrennen te kijken. U zult denken, er blijft niet veel meer over om naar te kijken. Waarom vertelt MotorsportEncyclopedia dit allemaal? Ik zal het uitleggen. Waar nu al die mooie nieuwe arena's staan, stond vroeger het circuit Jacarepaguá, het Autódromo Internacional Nelson Piquet. Nieuwe arena's waar hedendaags nul activiteit meer is.  Miljoenen dollars kostende projecten met op de achtergrond de Favela's. Het circuit moest plat gegooid worden, omdat de commercie de baas is in de huidige tijd. Jacarepaguá was bij uitstek een circuit waar je zonder 'overtake-button' en 'DRS' kon inhalen. Een circuit wat op het lijf geschreven was voor coureurs die net even wat anders dachten. Dat circuit werd in november 2012 vernietigd en dat doet mij persoonlijk nog steeds pijn.
 

Deze baan is tussen 1971 en 1977 gebouwd op een schiereiland in de stad. Het circuit was zo vlak als een biljartlaken, met twee lange rechte stukken en een aantal snelle en minder snelle bochten. Er zijn uiteindelijk maar tien Grands Prix gereden op Jacarepaguá, waarvan er vijf door Alain Prost gewonnen werden. In 1978 maakte het circuit voor het eerst haar opwachting. In een bijna twee uur durende race, won de Argentijn Carlos Reutemann in zijn Ferrari. Dit tot grote teleurstelling van het Braziliaanse publiek, die tijdens de podiumceremonie de Ferrari-coureur begonnen uit te schelden. Een als tweede gefinishte, in zijn eigen Fittipaldi-Ford rijdende, Emerson Fittipaldi riep op tot kalmte. Helaas hadden de Brazilianen daar geen boodschap aan. Een Argentijn is en blijft voor een Braziliaan een arrogante kwast. Reutemann was alles behalve dat. Hij gaf later in het Zuid-Amerikaanse tijdschrift 'Corsa' aan dat hij zich bedreigd voelde, maar de arm om zijn schouder van Emerson Fittipaldi stelde hem gerust.

In 1979 en 1980 besloot de FOCA het circuit links te laten liggen. Men koos voor een dubbele ontmoeting op Interlagos. Door het relatief onveilige aspect van São Paulo, besloot men voor 1981 terug te keren naar Rio de Janeiro. In een twee uur durende race, die door de regen beheerst werd, won Carlos Reutemann opnieuw. Dit was een controversiële overwinning, omdat de Argentijn zich niet zou hebben gehouden aan de teamorders. Een teamorder uitgegeven door Frank Williams, voorafgaande aan de tweede (!) Grand Prix van het jaar. Alan Jones, de teamgenoot van Reutemann, was zo van slag dat hij niet eens op het podium verscheen. Jan Lammers kwalificeerde zich als 25e voor deze wedstrijd. Normaal gesproken een gegarandeerde plaats op de startgrid. Helaas voor Jan gold dat niet in Rio. De snelste 24 auto's zouden zich kwalificeren en Jans ATS-Ford kwam vijf honderdste te kort, om de Argentijn Ricardo Zunino van de laatste startplek af te houden.

In de daaropvolgende jaren werden de overwinningen verdeeld tussen twee coureurs: Alain Prost en Nelson Piquet. Prost won de editie in 1982 in een Renault, om vervolgens in 1984, 1985, 1987 en 1988 voor McLaren te winnen. Piquet boekte in 1983 met de Brabham-BMW en 1986 met de Williams-Honda zijn overwinningen. Typerend feit voor de wedstrijden op deze locatie is wel de slechte wedstrijden die Ayrton Senna op de zondagen reed. Senna scoorde in al die jaren slechts een enkel podium, dat terwijl hij wel driemaal van pole position mocht starten. Het was een behoorlijke 'Senna-Curse' in zijn thuisland. Uiteindelijk zou de Braziliaan pas in 1991 zijn eerste thuisrace winnen op Interlagos. In 1989 vond de laatste Grand Prix op Jacarepaguá plaats. Nigel Mansell won de wedstrijd. Het was de debuutrace voor Mansell bij Ferrari. De Engelsman kwalificeerde zich als zesde en had weinig hoop op een goede afloop. Ferrari introduceerde in 1989 de semi-automatische versnellingsbak.

Een ontwikkeling die er voor zorgde dat de coureurs tijdens het testen op Fiorano meer naast de auto stonden dan in de auto zaten. Berger kreeg het in het voorseizoen tijdens een testdag voor elkaar om drie verschillende Ferrari's niet terug te brengen. Berger gaf op Fiorano zijn stoel over aan Roberto Moreno. Moreno schreef later in zijn biografie dat hij in de ochtend koffiekannen en bekers neerzette, voor het geval de Ferrari 640 weer stilstond met een versnellingsbakprobleem. Het probleem was tijdens de race in 1989 zo erg dat Nigel Mansell de eerste coureur ter wereld werd die vijf wielen wisselde tijdens een pitstop. Vier gewone wielen en het stuurwiel. Wonder boven wonder was het wisselen van het stuurwiel een doorbraak in de ontwikkeling. Mansell won voor Jacarepaguá-Meister Alain Prost en thuisrijder Mauricio Gugelmin. Gugelmin reed een March 881, die bekend stond om op biljartlakens snel te gaan. Deze auto was ontworpen door Adrian Newey, die toen al liet zien dat aerodynamica een belangrijk item was in de toenmalige Formule 1-tijd.
 

Nadat het circuit na 1989 de rechten verloor aan Interlagos, bleef Jacarepaguá een vaste klant voor het Braziliaanse toerwagen-kampioenschap en de Formula 3 Sudamericana. In 1995 besloot Dorna te investeren in het circuit en bracht de races om het 500cc, 250cc en 125cc-kampioenschap terug naar Rio. In 1995 had Emerson Fittipaldi het idee om het lange rechte stuk aan de voorzijde van de baan te gebruiken voor een oval. IndyCar maakte op 17 maart 1996 haar debuut op de Emerson Fittipaldi Speedway, in een race die 400 kilometer lang was. Alex Zanardi reed naar pole position met een gemiddelde snelheid van 167.084 mph. Gil de Ferran reed de snelste ronde, voor Jim Hall Racing (de gele Penzoil auto) en Andre Ribeiro won de wedstrijd voor Tasman Motorsports. De CART Rio 400 zou tot 2000 op de kalender staan en is in 1999 gewonnen door Juan Pablo Montoya voor Chip Ganassi Racing. De race van 2001 werd geschrapt aangezien de overheidsinstantie van Rio de Janeiro weigerde de 'sanctioning fee' te betalen. Emerson Fittipaldi, als promotor van het evenement, raakte hierdoor ernstig krap bij kas. De voormalig Braziliaans wereldkampioen Formule 1 moest mede hierdoor enkele jaren geleden een faillissement op zijn persoon aanvragen.
 

De laatste jaren van het circuit staan vol met veranderingen. De Pan American Games van 2007 maakte het circuit plotseling voor de helft korter. De FIA keurde het circuit af voor internationale wedstrijden. Jacarepaguá raakte in verval en was zijn schoonheid kwijt. Kwijtgespeeld door de stad Rio de Janeiro, die andere bestemmingen voor de grond van het circuit had. In 2008 reed het Braziliaanse Stockcar-kampioenschap de Corrida do Milhão op het circuit. De winnaar van de race Valdeno Brito mocht zich na afloop miljonair noemen. Helaas voor deze Braziliaan werd het prijzengeld in Reals uitgekeerd, wat uiteindelijk goed was voor US $303.476,-. Het circuit zou nooit meer gebruikt worden. De Municipal Rio de Janeiro verkocht de grond en bouwde er een Olympisch Park op. Dat park staat hedendaags stil, heeft veel te veel geld gekost en bleek achteraf een waardeloze investering te zijn. Waarom niet gewoon 40 miljoen dollar investeren en elk jaar een geweldig evenement naar je stad halen op een legendarisch circuit? Nee, de Brazilianen wilden eeuwige roem, roem die over de rug van de onderbetaalde Braziliaanse arbeiders exact zeventien dagen geduurd heeft. Obrigado Rio, que você vai para o inferno rapidamente!