Historie: Haven't made the grid: Het volledige verhaal van de Toyota TF110

In deze editie van Haven't made the grid onderzoeken we het verhaal van de Toyota TF110. De auto was al volledig in elkaar gezet en had zelfs al gereden op de Toyota-Allee in Keulen. De Japanse fabriekscoureur van Toyota, Kazuki Nakajima, nam de test voor zijn rekening. Het betrof hier een shake-down die gedaan is rondom het Toyota Motorsport GmbH-complex.

Op 4 november 2009, drie dagen na de seizoenfinale op Yas Marina, kondigde Toyota-president Akio Toyoda het afscheid uit de Formule 1 aan. De economische crisis is destijds de hoofdreden geweest voor 's werelds grootste automobielfabrikant om de stekker uit het project te trekken. Na 139 races in de Formule 1, zonder ook maar een enkele Grand Prix-zege te hebben behaald, stopte het Japanse team dat in Duitsland gevestigd was. Toyota was de derde fabrikant die afscheid nam van de Formule 1. Eerder gingen Honda en BMW de Japanners voor. De beslissing van Toyota om te stoppen, kwam enkele weken nadat het Formule 1-team de nieuwe Concorde Agreement had ondertekend. In deze overeenkomt was opgenomen dat Toyota tot en met 2012 in de Formule 1 zou blijven. In juli 2009 had Toyota zich al teruggetrokken als hoofdgast van de Japanse Grand Prix op Fuji. Het was na Honda de zoveelste Japanse terugtrekking uit de gemotoriseerde sport. Eerder besloten Suzuki en Subaru zich terug te trekken uit het World Rally Championship, Honda verliet de Formule 1 in december 2008 en Kawasaki sloot haar deuren betreffende de MotoGP. Het was crisis in Japan betreffende de automobiel en motor industrie.

Toch was hun beoogde auto voor het seizoen 2010 al klaar. Het was volgens de insiders bij Toyota een kanon van een auto. Timo Glock vertelde er in 2010, toen hij coureur was bij Virgin, het volgende over: "De auto die Toyota in 2010 ging introduceren, de TF110, zou een titelkandidaat zijn." Zijn verhaal kreeg destijds ondersteuning van Pascal Vasselon: "Toen we stopten met de ontwikkeling van de auto, hadden we 20 à 30 punten meer downforce dan de uitontwikkelde TF109. We hadden onze verwachtingen ernstig overtroffen, zeker gezien het feit dat de TF109 goed genoeg was voor podiumplekken." Het verhaal van Vasselon was niet uit de lucht gegrepen. Waar de TF105 uit 2005 misschien wel de meest scorende auto was, mede door de bandenoorlog die er destijds plaatsvond in de Formule 1, was de TF109 uit 2009 een constante factor. Jarno Trulli en Timo Glock scoorden vijf podiumplaatsen gedurende 2009. Drie van deze podiums kwamen in het begin van het seizoen. De laatste twee podiums kwamen in Singapore en Japan. Juist die laatste twee podiums waren opvallend. De TF109 had namelijk vanaf Monza al een grote hoeveelheid bepalende componenten van de TF110 aan boord. Het was voor velen een verrassing dat Kamui Kobayashi in Abu Dhabi de auto naar een zesde positie stuurde. In werkelijkheid was het dat niet. Toyota had een uitstekende auto met haar upgrades die het team in 2010 vooruit moesten helpen.

De TF110 zou bestaan uit een extreem hoge Sauber C29-achtige neus. Sauber heeft deze neus overigens in de schoot geworpen gekregen voor 2010, aangezien enkele aerodynamica specialisten voor andere teams gingen werken. Sauber was één van die teams die een aantal zaken op aerodynamisch gebied heeft kunnen gebruiken. Aangezien het ontslagen Toyota Formule 1-personeel geen geheimhouding meer had, konden deze specialisten hun gang gaan met de in Keulen opgedane ervaringen. Ook bij de doorontwikkeling van de TF110 zou de Toyota een voorsprong hebben, Vasselon bevestigde dat: "We hadden voor de eerste race van het jaar in Melbourne nog wat konijnen uit de hoed willen toveren. De extreme diffuser, die op de Red Bull zat in 2010, hadden wij ook. Sterker nog, het was ons idee. We hadden hem al op de auto zitten toen Kazuki er mee rond heeft gereden op ons complex." Uit de mutaties is overigens gebleken dat er geen specialisten, betreffende die sectie van Toyota, naar Red Bull zijn geweest. Beide teams hebben dus onafhankelijk van elkaar deze diffuser ontwikkeld. De motor die de Toyota zou gebruiken zou de Toyota RVX-09 2.4L V8 zijn. Exact dezelfde motor als men in 2009 had. Aangezien er een engine-freeze was, kon er hier en daar nog wel wat ontwikkeld worden, hetzij minimaal. De motor, deze RVX-09, was misschien niet de krachtigste van het veld, maar was zekerheid voor de Japanners. Gedurende het seizoen 2009 viel de Williams Toyota van Kazuki Nakajima alleen in China uit, met een oliedruk probleem. Voor de rest van het seizoen was deze motor de meest betrouwbare van het veld. Ondanks het feit dat deze motor op een power-circuit als Monza iets te kort kwam, was men er bij Toyota van overtuigd dat de ontwikkeling van de auto het gat voor een groot gedeelte zou kunnen dichten. Alle voortekenen voor 2010 waren goed, maar toch trok Toyota de stekker uit het project. Volgens veel insiders en outsiders een gemiste kans.

Er was na de aankondiging dat Toyota de Formule 1 zou verlaten grote interesse in het TF110-chassis met bijbehorende motor. Hispania deed een bod dat niet geaccepteerd werd. Toch kwam het tot een samenwerking met Stefan Grand Prix. Zoran Stefanovich kocht al in 2009 alle rechten op het chassis, de onderdelen, de tekeningen en de motoren van de TF110. In feite was de Servische aerospace-engineer eigenaar van alle assetten die Toyota in Keulen betreffende de 2010-auto had opgebouwd . Stefanovich was een man van zijn woord en besloot om de beoogde Toyota-coureurs Jacques Villeneuve en Kazuki Nakajima bij het project te betrekken. Hij doopte de auto om tot de Stefan RG-01 en stelde voormalig McLaren hoofdontwerper Mike Coughlan aan als operatief manager van het project. Door het wegvallen van Toyota en BMW eind 2009, waren er twee vacante plaatsen voor teams. BMW besloot haar complete inboedel terug te verkopen aan Sauber. Peter Sauber maakte de deal om BMW Sauber Ferrari te worden. US Grand Prix een andere nieuwkomers kregen het project niet van de grond en besloten zich terug te trekken. Hier gaan we in een ander item nog een keer aandacht aan besteden, onder meer door middel van een exclusieve reportage.

Stefan Grand Prix had een exclusieve deal met Toyota en kreeg ook verdere technische ondersteuning van de Japanners. Stefanovic deed een bid bij de FIA om als dertiende team toe te worden gelaten tot de grid. Het Servische team had een testsessie gepland op Portimao voor 25 tot en met 28 februari. Men had alle onderdelen inmiddels al verscheept naar Bahrein en hoopte op Bernie Ecclestone's goedkeuring. De Engelsman ging akkoord, mede vanwege het feit dat met Servië er een nieuw land actief zou worden in de Formule 1. Ecclestone regelde zelfs via Bridgestone de banden die op het Portugese circuit zouden worden gebruikt. Alles was in kannen en kruiken, de lobby van Stefanovic had gewerkt. Toch kwam er een kink in de kabel. Jean Todt, President van de FIA, besloot tegen Stefan GP te stemmen. De reden was duidelijk: "Stefan GP heeft een voor spionage veroordeelde werknemer in dienst (Mike Coughlan). Wij van de FIA hebben daarom besloten om Stefan GP niet als dertiende team toe te voegen aan het Formule 1-seizoen van 2010." Todt zorgde er op de achtergrond voor dat Bridgestone haar banden niet naar Portugal zou verschepen. Stefanovic schakelde snel en wilde de entry van US GP, dat officieel nog een mogelijkheid had om toe te treden, kopen. Ook hier stak Jean Todt hoogstpersoonlijk een stokje voor. "Er zal niets gekocht of verkocht worden, desnoods gaan we met 24 in plaats van 26 auto's van start."

Daar waar andere teams een mogelijkheid kregen tot een bid, Epsilon-Euskadi (Joan Villedelprat) en Lola MB-01 (Eric Broadley), kreeg Stefan Grand Prix nooit een voet tussen de deur bij de FIA. Toch was het project Stefan GP geen lachertje. Uit dieper onderzoek blijkt namelijk dat deze organisatie financieel volledig gezond is en er een grote bijdrage is van de Servische overheid. Stefanovic zelf bouwt geen luchtkastelen, is een ervaren engineer en heeft liefde voor de autosport. Zijn pogingen om in de Formule 1 te komen zijn bewonderenswaardig. Misschien zou de Formule 1 serieus na moeten denken over een entry als Stefan Grand Prix. Het zou als een soort van 'pilot' toch mogelijk moeten zijn om deze Servische liefhebbers met passie toe te laten? Stefanovic is op de achtergrond opnieuw bezig om zich in de Formule 1 te wringen. Volgens diverse bronnen heeft hij ook de vergaderingen betreffende de nieuwe (uitgestelde) motorenformule bijgewoond. Stefan Grand Prix mag dan door veel mensen niet serieus genomen worden (onder andere het hoogste orgaan wat er is), toch blijft zijn vechtlust te prijzen.