Ayrton Senna Special: Deel 14 : Ayrton bij Toleman - Grand Prix van Monaco - Post Race (1984)

Waar Ayrton zijn eerste podium haalde, waren de meningen over het verloop van de wedstrijd uiteenlopend. Vele mensen dachten achteraf dat er een andere reden was waarom de wedstrijd afgevlagd werd door Race-Directeur Jacky Ickx. Er waren destijds een aantal typerende 'complot theorieën die een eigen leven gingen leiden. Er werd over en weer met modder gesmeten, wedstrijdleider Jacky Ickx begon een rechtszaak en uiteindelijk kwam Alain Prost een half punt te kort om wereldkampioen te worden.

Jacky Ickx als wedstrijdleider

Kijken we terug naar onze vorige reportage in deze serie, De Grand Prix van Monaco - Stefan was sneller (1984), dan zagen we dat Alain Prost in de 30e ronde de wedstrijdleiding er op attent maakte dat verder doorrijden onmogelijk was. De wedstrijd werd uiteindelijk bij het ingaan van de 33e ronde afgevlagd. Voormalig Ferrari Formule 1-coureur en actief Porsche-coureur in het Group C-kampioenschap Jacky Ickx was 'Clerk of the Course' (wedstrijdleider). Ickx werd na afloop van de race beschuldigd van belangenverstrengelingen. We spreken hier met klem over beschuldigingen van andere mensen (Media) aan het adres van Ickx. Wij hebben daarom ook alle mogelijke krantenartikelen uit die tijd verzameld om de lezer te laten zien wat er zich die dag, 3 juni 1984, volgens de media afspeelde.

De beschuldigingen tegen Jacky Ickx kwam ook uit de hoek van de FISA. De FISA, onder leiding van Jean-Marie Balestre, zette haar vraagtekens over het optreden van Jacky Ickx als wedstrijdleider. Volgens Ickx had Balestre: "Een aantal volstrekt onaanvaardbare uitspraken gedaan over de Grand Prix van Monaco die voor mij onvergeeflijk zijn." De beschuldiging van Balestre: "Jacky Ickx heeft de wedstrijd in Monaco eerder afgevlagd omdat hij zijn werkgever (Porsche) in staat wilde stellen om de wedstrijd met Alain Prost en TAG te winnen." Een op zich vreemde uitspraak van Balestre, maar wel eentje die te begrijpen is. Natuurlijk wilde Balestre dat zijn vriend Alain Prost deze wedstrijd zou winnen. Het was ook niet zo dat Balestre niet achter deze beslissing stond. Sterker nog, Balestre stond er voor 100% achter, maar als President van de FISA kon hij dat natuurlijk nooit verkopen. Dat is de reden geweest dat Balestre achteraf kritiek kon uitten op Ickx. Jacky Ickx werd in feite gebruikt.

Rechtszaak tegen Balestre

Ickx spande een rechtszaak aan tegen Jean Marie Balestre, de voorzitter van de FISA. "Ik realiseer me dat coureur normaal gesproken geen rechtszaak aanspannen tegen een overkoepelend orgaan en zeker niet tegen de FISA, in dit geval Jean-Marie Balestre. Het is ook de eerste keer in de geschiedenis van de Formule 1. Ik span überhaupt nooit een rechtszaak aan tegen iemand. Zoals vertelt heeft Balestre onacceptabele uitspraken gedaan. Hij heeft echt meerdere keer verschillende dingen over mij geïnsinueerd. Hij heeft met zijn uitspraken mij in twijfel getrokken. Mijn reputatie is altijd in tact gebleven. Ik zal niet tolereren dat iemand zegt dat mijn redenen iets anders waren dan in naam van de sport, terwijl ik mijn plicht deed."

Later werd Ickx gevraagd of hij bewust de Grand Prix heeft laten stoppen omdat hij de voorkeur gaf aan een Porsche (TAG) aangedreven motor. Ickx vertelde hierover: "Dat is insinueren dat ik de instructies van één persoon in het bijzonder gehoorzaamde. Ik dank dat het voor een FISA-voorzitter (Balestre) ontzettend slecht is om zoiets te zeggen. Hij was namelijk degene die mij wedstrijdleider heeft gemaakt van de Grand Prix van Monaco in 1984. Hij zag op dat moment geen problemen om mij aan te stellen. Hij heeft mij de vergunning gegeven om als wedstrijdleider aan de slag te kunnen. Ik heb Balestre destijds per brief laten weten dat ik naar Monaco zou gaan zodra Yvan Leon, de FISA-secretaris, mij de vergunning tot wedstrijdleider had verleend. Als hij dacht dat ik geen coureur, tv-commentator en wedstrijdleider tegelijk had kunnen zijn, had hij dat eerder moeten zeggen. Ik ga in elk geval naar de rechtbank om mezelf te verdedigen. Ik betreur het om dit te moeten doen. Het is normaal dat je in je leven op kritiek stuit, maar er zijn grenzen aan wat je kunt doen of zeggen. Voor Balestre is het gewoon weer een rechtszaak. Hij moet een fulltime advocaat in dienst gaan nemen." Ickx was vrij duidelijk in zijn statement.

Ickx staat achter beslissing

De Belg was er 100% zeker van dat hij de juiste beslissing had genomen: "In de eerste plaats werden de rode en zwarte vlaggen gelijktijdig getoond op alle vlagpunten van het circuit. Dat geeft aan dat de coureurs langzaam naar de pits moeten terugkeren. Voor zover ik wist zouden de weersomstandigheden die middag niet verbeteren. Ik was dus niet van plan om de race opnieuw van start te laten gaan. Ik vond het dan ook een goede gelegenheid om iedereen te waarschuwen dat de race was stilgelegd, door de zwart-wit geblokte vlag ongeveer een halve minuut nadat de rode en zwarte vlaggen samen waren getoond uit te brengen. Je kunt natuurlijk de details van de procedure in twijfel trekken, maar mijn mening is dat de veiligheid van de coureurs altijd voorop staat."

"De mogelijkheid om Senna te onthouden van een overwinning heeft geen invloed gehad op mijn beslissing. Het was voor mij niet belangrijk wie er zou winnen, of het Prost of Senna was, dat maakte mij niets uit. Ik heb de race afgebroken omdat de veiligheid van de coureurs niet meer gegarandeerd kon worden. Ik heb de indruk dat de pers liever had gezien dat Senna had gewonnen, als ik de vlag twee ronden later had laten vallen, was er nooit een discussie geweest en was iedereen blij geweest. Deze beslissing was uiteindelijk in het voordeel van Prost, dit is de manier waarop het gebeurde, ik was me er niet van bewust dat het zo zou uitpakken. Ik heb de signalen van Prost tijdens de wedstrijd ook niet gezien. Race Control kijkt uit over het zwembad, weg van de pits. Ik geloof dat de signalen die hij gaf voor zijn eigen team waren. Al had ik die signalen gezien, dan hadden ze mijn beslissing niet kunnen beïnvloeden. Het heeft niets met de zaak te maken."

Ickx kreeg uiteindelijk een verwittiging van 6.000 dollar voor zijn optreden als wedstrijdleider. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor belangenverstrengelingen. Ickx, een zeer gewaardeerd man in de Formule 1-wereld, heeft uiteindelijk niet veel imago schade geleden. Saillant detail: Mocht de wedstrijd de 75% hebben gehaald en Prost had Senna voorbij gelaten, had Prost 6 punten bij mogen schrijven en niet de 4,5 die hij voor de afgebroken race kreeg. Hiermee was Prost wereldkampioen geworden in 1984 omdat hij uiteindelijk slechts een half punt te kort kwam voor de titel.