Vanuit een ander perspectief: de prestaties van Michael Schumacher

De autosportwereld barst van vaststaande feiten. Max Verstappen won het Formule 1-wereldkampioenschap van 2022, Ayrton Senna overleed op zondag 1 mei 1994 en Lewis Hamilton veroverde tot dusver zeven wereldtitels – evenveel als Michael Schumacher.

Juist omtrent die laatstgenoemde persoon hangt echter, reeds negen jaar, totale onduidelijkheid. Na zijn skiongeluk, eind 2013, is er nooit meer iets van de Rekordmeister vernomen. Zelfs toen zijn zoon Mick het tot de koningsklasse schopte was er van vaderlief geen spoor. De familie Schumacher houdt al negen jaar de kaken stijf op elkaar. Wat betreft het wel en wee van Schumacher zijn de liefhebbers in al die tijd nog niet veel wijzer geworden.

Leeft hij überhaupt nog wel? In de Netflixdocumentaire die in 2021 uitkwam, sprak zoon Mick immers in verleden tijd over zijn vader. Of is Michael misschien ondergedoken, had-ie geen zin meer in publiciteit? In een periode waarin vrijwel niets in de wereld meer recht lijkt te staan, duiken allerlei theorieën op. Voor GPToday.net reden om Schumachers racecarrière vandaag, op z'n 54ste verjaardag, vanuit een ander perspectief te bekijken. Omdat de feiten al jarenlang vaststaan en verder bekend zijn, opteren we voor een persoonlijk verhaal.

Het Archief van 1994

De eerste beelden die ik mij uit mijn allerjongste jeugdjaren kan herinneren, zijn foto's uit Het Archief van 1994. In dat boekwerk staan zowaar twee Formule 1-berichten opgenomen, voor die tijd uniek – autosport stelde in Nederland immers niets voor, zelfs de Le Mans-zege van Jan Lammers vormde niets meer dan een klein nootje op het sportjournaal.

Het eerste bericht gaat uiteraard over het verongelukken van Senna, de compromisloze Formule 1-held die op de toppen van zijn kunnen te pletter sloeg tegen de betonnen muur van de Tamburello-bocht op het circuit van Imola. In dat bericht wordt ook de aanwezigheid van een jong, Nederlands talent, genaamd Jos Verstappen, belicht.

Verderop in het archief staat de finalestrijd tussen Schumacher en Damon Hill beschreven. De jonge Duitser leek gedurende ’94 op weg om moeiteloos zijn eerste wereldtitel te veroveren, tot hem wegens diskwalificaties en schorsingen meerdere scoringskansen werden ontnomen. Uiteindelijk, zo wordt duidelijk, heeft-ie het op controversiële wijze - door zijn concurrent van de baan te rossen - alsnog geflikt om kampioen te worden.

Kleutervisie

De eerste bewegende beelden die ik van Michael Schumacher zie, komen tot mij op zondag 1 november 1998. De Duitse Ferrari-coureur is in een kampioenschapsstrijd verwikkeld met McLaren-rijder Mika Häkkinen. Ik kijk samen met mijn vader, die een voorliefde heeft voor alles wat aan Mercedes gerelateerd is – en dus juicht voor de Fin, die in een Mercedes-aangedreven bolide rijdt. Schumacher mag vanaf poleposition starten. Om Häkkinen te verslaan, zal hij de race moeten winnen en mag zijn concurrent bovendien niet als tweede finishen.

Die opzet wordt nog voor het doven van de startlichten bemoeilijkt. Schumacher komt niet van zijn plaats. Mijn vader ziet het geamuseerd aan. Zo wordt het voor Häkkinen, die toch al over een voorsprong van vier punten beschikt, een koud kunstje. Diens eerste wereldtitel lonkt – en na 51 raceronden, waarin Schumacher kort na het halverwegepunt uitvalt met een lekke rechterachterband – mag Häkkinen zich inderdaad tot wereldkampioen kronen.

Ik vind het jammer. Schumacher is door de ogen van een kleuter – ik ben op dat moment vijf weken verwijderd van mijn vijfde verjaardag – een raceheld, omdat hij gedurende de wedstrijd op Suzuka de ene na de andere coureur passeert. Ten tijde van zijn uitvalbeurt rijdt hij immers al op de derde plaats. Voor mij is Schumacher de beste coureur, omdat hij zich razendsnel terug naar de voorste regionen heeft geknokt. Zijn start, vanaf plek 23 – hij moet aansluiten áchter de allerlaatste plaats – is fenomenaal. In één vloeiende manoeuvre haalt Schumacher nog voor het ingaan van de eerste bocht vijf(!) tegenstanders in.

Christian und Heiko

Wat mijn positieve beeldvorming een handje helpt, is dat we hier in Noord-Drenthe in de late jaren ’90 niet beschikken over andere nationale televisiekanalen dat die van de publieke omroep. Zodoende moeten we middels een schotel de Duitse zenders binnen hengelen en zie ik de Formule 1-races met het rustige, degelijke commentaar van Christian Danner en Heiko Wasser. De twee Duitsers zijn weleens kritisch op hun nationale Formule 1-held, maar sparen hem in negen van de tien gevallen.

Zodoende denk ik de perfecte autocoureur te herkennen. Als Schumacher een halfjaar na zijn Japanse inhaaltocht op Silverstone tegen de bandenmuur klapt en zijn rechterbeen op twee plaatsen breekt, weet ik niet voor welke coureur ik dán moet juichen. Dat diens Ferrari-teammaat Eddie Irvine het in het najaar van 1999 niet voor elkaar krijgt om de titel te winnen, bevestigt voor mij het idee dat Schumacher inderdaad de beste is. Pas veel later besef ik dat het Schumacher eigenlijk bijzonder goed uitkwam dat Irvine het niet kon bolwerken.

Als ik van de Duitse televisie kan switchen naar RTL Nederland – want ja, ook wij hunebedbewoners krijgen kort na de millenniumwissel kabeltelevisie – verandert mijn kijk op Schumacher. Hij lijkt ineens wat arroganter. Ik gun hem de titel van 2000, maar vind het een jaar later irritant dat-ie alles wint. Als Schumacher voor eigen publiek op de Hockenheimring uitvalt, bal ik mijn vuisten. Lekker puh. Mijn moeder zegt dat ik mensen geen pech mag toewensen, maar daar trek ik mij niets van aan.

Nooit afschrijven

In daaropvolgende jaren is mijn bewondering voor de stuurmanskunst van Schumacher ingewisseld voor een afkeer. Het wordt gewoonweg vervelend en saai. Ik vind het maar niets dat die Ferrari met startnummer één – voor mijn gevoel – alle races wint. Die sporadische keer dat hij niet als eerste over de meet komt, wordt twee weken later vrijwel altijd opgevolgd door dominant vertoon en alsnog weer een racewinst. Zo wens ik mijn favoriete sport niet te zien. Mag er ook weer eens een ander kampioen worden?

Vandaar dat het seizoen 2005 zo’n welkome afwisseling is. Na vijf opeenvolgende titels is Schumacher in geen velden of wegen te bekennen, aangezien Ferrari en Bridgestone omtrent nieuwe reglementen de plank hebben misgeslagen. Fernando Alonso raast naar zijn eerste wereldtitel en ik slaak een zucht van verlichting op het moment dat Schumacher officieel kansloos is voor prolongatie. Als ik één ding heb geleerd in de dominante jaren van de Duitser, is dat je hem nóóit moet afschrijven tot het niet meer mogelijk is. Geduldig wacht ik zodoende het moment af waarop het écht niet meer kan.

Als Schumacher voor de eerste Grand Prix van het nieuwe jaar – 2006 – poleposition traint, schiet ik alweer in de vlekken. Alonso wint de race en dat is oké, maar de Ferrari met inmiddels startnummer vijf op de neus staat mij veel te ver naar voren. Het blijkt een voorbode voor het seizoen, waarin Schumacher meerdere overwinningen behaalt en zelfs kortstondig aan de leiding van het wereldkampioenschap gaat. Het zal toch niet weer?

10 september 2006

In de late nazomer wordt er een, voor mij op dat moment, zeer verblijdend bericht gedeeld. Schumacher stopt. Het is eindelijk voorbij. Nog een paar weken - en hopelijk, zo denk ik, een mislukte titelaanval - en het zit erop. Geen Schumacher-terreur meer: eindelijk andere coureurs aan het front, die elkaar hopelijk jaar-in jaar-uit kunnen bevechten, zodat de Formule 1 voor mijn persoonlijke beleving weer leuk wordt.

De namiddag van zondag 10 september 2006 is onvergetelijk. Na het zien van de beelden waarin Schumacher tijdens de persconferentie met een brok in de keel aankondigt te stoppen - iets waarvan ik pas veel later besef dat het niet vrijwillig was - ren ik door het huis heen richting de achtertuin, om daarin van vreugde als een dolleman wat rondjes te rennen. 

Schumacher grijpt kort daarna inderdaad naast zijn achtste titel, al is dat vooral te wijten aan botte pech. Zijn wagen weigert dienst als-ie aan de leiding gaat op Suzuka én als hij de pitstraat uit wil rijden tijdens Q3 op Interlagos. Moreel gezien is hij de winnaar, maar puntentechnisch heeft Alonso een betere score. Als Schumacher voor de laatste keer uitstapt, eindigt een tijdperk. Althans, dat denkt iedereen.

Mercedes

Want als er één ding is wat je bij Schumacher nooit moet doen, is het om hem af te schrijven. Als Felipe Massa zich in de zomer van 2009 ernstig blesseert wordt de Duitse pensionado aangekondigd als zijn verrassende vervanger bij Ferrari, maar een eigen nekkwetsuur verhindert die rentree. Een halfjaar later wordt de comeback alsnog voltooid. Zijn voormalige Ferrari-strateeg Ross Brawn verleidt hem tot het ondertekenen van een verbintenis met het nieuwe team van Mercedes.

Als Schumacherhater, wat ik in de jaren 2001-’06 toch zeker was, bekruipt mij een vreemd gevoel. Ik zie hem liever niet winnen – zeker niet na de gruwelijk spannende seizoenen 2007 en 2008, en het krankzinnige jaar 2009, maar tegelijkertijd ben ik toch wel erg benieuwd naar zijn mogelijkheden. Hoe goed is Schumacher in vergelijk met de nieuwe helden Lewis Hamilton en Sebastian Vettel? Raast hij eenvoudig naar die achtste titel, of delft hij het onderspit?

Het laatste blijkt. Schumacher is in de drie jaren van zijn comebacktoer niets meer dan veldvulling, met name in het laatste jaar wordt de veteraan om zijn oren gereden. Enkel tijdens de poleronde in Monaco (2012) en de briljante inhaalrace op Spa (2011) toont Der Meister een glimp van zijn oude karakteristieken. Na dat polerondje like ik trouwens zijn Facebookpagina, een kwantumsprong voor iemand die hem tien jaar eerder nog een ongeluk toewenste. Als veertiger die aan zijn afscheidstournee bezig is, vind ik Schumacher eigenlijk een best sympathieke kerel. Een fijn interview met Allard Kalff, zo rond de Grand Prix van Singapore, geeft het laatste zetje.

Bidden

Als Schumacher voor de tweede keer afzwaait, kijk ik liefhebbend naar het tafereel. Ik ben inmiddels bijna negentien jaar oud en kan zijn prestaties veel beter inschatten dan in de jaren toen ik nog een klein ventje was. Die zeven wereldtitels zijn eigenlijk heel bijzonder - en moet je nagaan dat ik vijf van die zeven bewust heb mogen meemaken. Tussen 2012 en 2013 is er geen euforisch gevoel als in de winter van 2006-’07, toen ik haast iedere dag stond te jubelen dat Schumacher weg was.

Sterker nog, in de laatste dagen van het jaar 2013 bid ik voor Schumacher. Volgens de berichtgeving hangt zijn leven aan een zijden draadje. Bij een skiongeluk is de recordkampioen lelijk terechtgekomen. Met spoed is-ie naar het hospitaal gebracht, de situatie blijkt kritiek. Pas maanden later komt het bericht dat Schumacher zijn comateuze toestand heeft overwonnen en terugkeert naar het Zwitserse thuis.

Hoe hij er vanaf dat moment aan toe is, is totaal onbekend. Goed, kompanen Jean Todt en Luca di Montezemolo laten af en toe wat glippen, Sabine Kehm zegt heel af en toe dat ze niets te zeggen heeft, maar in elk geval is het meestal niets meer dan een slip of the tongue. Ik voel me schuldig. Jarenlang heb ik met afkeer naar de uitslagen van mijn lievelingssport gekeken omdat een man die nu in levensgevaar verkeert, de races op overtuigende wijze won.

Perspectief

Het heeft mijn kijk op de werkelijkheid veranderd. Niet langer wens ik de tegenpartij als slecht te zien, of wil ik me positioneren in een rol waarin ik degene die niet mijn voorkeur heeft, de overwinning misgun. In recentere tijden lees ik veel over het vermogen van de eigen geest en het vormen van een positieve mindset en daartegen spiegel ik mijn oude patroon van het haten van een dominante overwinnaar. Wie je in eerste instantie als een volslagen dorpsgek ziet, kan later je beste vriend worden. Zo ook met mensen die je niet persoonlijk kent: iemand die op je jongetjesbrein overkwam als een arrogante hufter, blijkt bij latere bestudering van zijn levenswerk volgens omstanders een ontzettend aimabele man te zijn.

Eigenlijk was het een voorrecht om Schumachers dominante dagen te mogen volgen, en gelukkig kan ik dat vandaag, op zijn 54ste verjaardag, beseffen. Onder de streep zijn bepaalde prestaties, los van wie ze tentoonstelt, een applaus waard. Mijn jongere ik had nooit verwacht deze zin op te schrijven, maar ik hoop oprecht dat we Michael Schumacher ooit nog weer eens mogen zien.

#KeepFightingMichael