Column: Uit de oude doos: Anton Senna

Mijn zoontje is elf jaar en hij is gek op de Formule 1. Hij speelt elke race na, of liever: tijdens de race haalt hij al zijn schaalmodellen uit de kast, staat de startopstelling klaar op de vloer en speelt hij na wat hij ziet op tv. En als hij niet met zijn auto’s aan het spelen is, leest hij alles over Max Verstappen, duikt hij in de Formule 1-boeken die in mijn kast staan en is hij nu al bezig met het nieuwe seizoen.

Onlangs vroeg hij me waarom mijn eerste hondje Senna heette. En wie toch die man is die op een litho staat afgebeeld en aan een van mijn muren hangt. Is ook Senna... Ayrton Senna. Dus wilde hij weten wie Ayrton (hij spreekt het uit als Anton) Senna was. Dat mijn liefde voor de sport begon met een man die ik nooit ontmoette. 

Ik kwam in 1994 in de F1 terecht en sprak Jos Verstappen in dat jaar voor het eerst. Het was het vreselijke jaar met de dood van Senna en ik kreeg slechts een beetje het gevoel mee wat heerste op een paddock. Ik verdiepte me later steeds meer in de man, kreeg respect voor hem als coureur, zag dat ik een van de besten nooit de hand had kunnen schudden, maar zag vooral wat hij betekende voor zijn land. Verder dan dat ging het niet. De focus was vooral gericht op Jos en de groeiende interesse voor de F1 in Nederland.

Tot 1999. Ik werd door de stichting Racing Holland for Kids in Brazil uitgenodigd om een kleine week naar Sao Paulo te gaan. Samen met onder andere fotograaf Chris Schotanus en kunstenaar Johan Pluister. Het zou de mooiste reportage worden die ik in mijn leven maakte. We hadden een afspraak met de Foundation van Ayrton Senna, die toen werd geleid door zijn zus Viviane. Een foundation met als inzet het helpen van kansarme kinderen in Brazilië. Racing Holland had in Nederland geld opgehaald voor de foundation en wilde dit overhandigen aan de zus van de overleden coureur. Johan Pluister ging mee, hij had een kunstwerk (airbrush-schilderij, waarvan toen drie litho’s werden gedrukt) gemaakt die getekend zouden worden door Viviane.

In het hotel werden we al snel ontvangen door Cleo. Zij was een van de vaste medewerksters van de foundation en nam ons mee naar het kantoor. Viviane was nog druk, we mochten eerst onze ogen uitkijken naar alle foto’s en prijzen van Ayrton. De coureur had daar een deel van zijn prijzenkast uitgestald. De man kwam meer en meer tot leven naar mate je al die prijzen zag en alle foto’s bekeek. Indrukwekkend. 

Niet veel later kwam Viviane om de donatie in ontvangst te nemen. Ze was niet alleen, ook Pedro Diniz was erbij. Diniz was even daarvoor zwaar gecrasht op de Nürburgring, waarbij zijn rollbar afbrak. Hij overleefde de crash, maar het had veel slechter kunnen aflopen. Ik had het magazine F1 Racing meegenomen met daarin de foto waarop zijn auto ondersteboven te zien was. Pedro wilde de foto niet zien, hij realiseerde zich hoe goed hij was weggekomen.

De overhandiging van de donatie verliep emotioneel. Viviane Senna voelde zich vereerd door het bedrag dat geschonken werd, de litho’s van Johan Pluister werden door haar getekend en ik mocht haar vervolgens vergezellen naar haar kantoor voor een interview. Cleo ging als vertaalster mee. Het interview zelf verliep eveneens emotioneel. Hoewel ze haar broer al jaren daarvoor had verloren, was het spreken over hem en het verleden nog altijd lastig. Binnen enkele minuten rolden de tranen over haar wangen, vertelde ze vol overgave hoe sociaal betrokken Ayrton was. Wat hij deed voor de kinderen in haar land. Voor zieke kinderen, voor meisjes en jongens die geen normale jeugd konden hebben als ze geen hulp kregen. Als ze hun jeugd al overleefden... Het werd een gesprek om nooit te vergeten.

De dagen daarop begeleidde Cleo ons naar enkele projecten die door de foundation werden betaald. Zoals een kinderziekenhuis waar kinderen met kanker werden geholpen. We gingen naar een school waar jongens en meisjes mochten leren, in plaats van over straat te zwerven. We spraken met meisjes van veertien jaar die zich prostitueerden voordat ze door de foundation een kans kregen. We spraken met meisjes die nog altijd op straat zwierven, maar steeds meer de kant van de foundation op konden en dus gered zouden worden. 

We bezochten uiteindelijk het graf van de coureur. We vonden niet meer dan een simpele gedenksteen met een lint rondom zijn graf. 'Nada pode me separar do amor de Deus' staat erop geschreven (‘Niets kan mijn scheiden van Gods liefde’)…. Er heerste een serene rust. De periode dat duizenden mensen per dag zijn graf bezochten was voorbij en na al die jaren kon hij dan ook echt rusten. In de wetenschap dat zijn zus ervoor zorgt dat zijn eigen sociale betrokkenheid doorgaat.

Dit verhaal vertelde ik mijn zoontje. Het verklaarde de door Viviane getekende litho aan de muur en waarom ik mijn eerste hondje Senna noemde. Ik weet niet of Aytron - Anton - Senna de beste ooit was. In ieder geval niet in cijfers. Maar de man onderscheidde zich wel door zijn maatschappelijke betrokkenheid. Door zijn passie voor racen en mensen. Hij combineerde dit en hielp vele kinderen. Zelfs na zijn dood hield hij vele kids in Brazilië in leven. Dank daarvoor.

Jurgen Gommeren