Historie: The second chance: Deel 5 John Surtees - De man die de angstaanjagende sportscar-crash op Mosport overleefde (1965)

Vijf verhalen, vijf coureurs en vijf levensbedreigende situaties. Alle vijf de coureurs hebben na een zwaar ongeluk hun carrière voortgezet. Alle vijf hebben ze na hun ongeval Grands Prix gewonnen. Drie van de vijf coureurs werden zelfs nog wereldkampioen. F1Today bekeek hun comebacks na de zware ongelukken en maakte een gedetailleerd verslag van het moment dat ze een tweede kans kregen.

Inleiding

Wereldkampioen op twee en vier wielen. John Surtees, een legende die helaas op 10 maart 2017 het leven liet. Een gepassioneerde gentleman, maar zeker geen gentleman-driver. Surtees won in zijn loopbaan alles wat er te winnen viel. Toen Surtees in 1955 een aanbieding kreeg om voor MV Augusta te gaan rijden, kreeg hij de bijnaam 'figlio del vento'(son of the wind). Surtees won daarna in 1956, 1958, 1959 en 1960 de wereldtitels in de 500cc. Vanaf de eerste race in 1958, de Isle of Man Trophy tot en met de Italiaanse Grand Prix van 1959, won Surtees alle wedstrijden om het wereldkampioenschap 350cc en 500cc. Maar liefst 25 overwinningen achter elkaar. Een record dat tot op heden niemand heeft kunnen evenaren.

De switch naar de Formule 1

Ondanks dat Surtees nog actief was in de motorsport, stapte hij in 1960 over naar de autosport. Surtees combineerde zijn motorsport-wedstrijden met een rol als testcoureur voor Aston Martin. Hier bleef het niet bij. Tijdens zijn allereerste autorace, de BRDC International Trophy op Silverstone, kwalificeerde hij zich als zesde. Surtees reed die wedstrijd in een Lotus 18, aangedreven door een Climax-FPF 2.5 L4-motor. De race om de BRDC-trophy was een non-championship race. Twee weken later, op Monaco, maakte Surtees zijn debuut in de Formule 1. Hij kwalificeerde zich als vijftiende en viel na zeventien ronden uit door een versnellingsbakprobleem. Tijdens zijn tweede Grand Prix finishte hij als tweede, achter Jack Brabham. De naam Surtees zou vanaf dat moment bekend zijn bij iedereen. Na een moeilijk jaar bij Yeoman Credit Racing en het Bowmaker-Yeoman Racing team van Reg Parnell, wisselde Surtees in 1963 naar Ferrari. Het was "il Commendatore" zelf die Surtees de kans gaf om in de Ferrari 156 plaats te nemen. Surtees won zijn eerste Formule 1-race op de Nürburgring in 1963. In 1964 werd hij met Ferrari wereldkampioen.

Het ongeluk op Mosport

Op 25 september 1965 reed Surtees mee in een Lola T70, tijdens een sportscar-race op Mosport. Het circuit in Ontario, Canada stond bekend als een moeilijke baan. Tijdens dat weekend waren de veiligheidsvoorzieningen niet optimaal. Surtees kwam tijdens de trainingen in actie met de Lola. Hij stuurde in bij een bocht, toen zijn ophanging afbrak. Veel is er uiteindelijk niet over te vertellen, er zijn geen beelden of foto's van. Toch hebben ooggetuigen het zien gebeuren. AJ Baime verklaarde later in zijn boek 'Go Like Hell' dat Surtees aan een kant van zijn lichaam ongeveer vier inch korter was geworden. Dit kwam doordat de artsen zijn lijf uit moesten rekken om eventuele ernstige verbrijzelingen tegen te gaan. Surtees werd vervoerd naar het ziekenhuis in Toronto en bleef gedurende enkele dagen in zeer kritieke toestand liggen. De Britse coureur scheen zelfs al bediend te zijn, maar op een niet te verklaren manier herstelde Surtees bijzonder snel. Surtees was genoodzaakt de Formule 1-races van de Verenigde Staten en Mexico in 1965 aan zich voorbij te laten gaan. Hij zou uiteindelijk met zeventien punten vijfde worden in het wereldkampioenschap.

Bizar herstel en terugkeer in de sport

Surtees maakte iets meer dan een half jaar later zijn comeback op het circuit van Silverstone, tijdens de BRDC International Trophy, een non-championship Formule 1-race. In een korte race van 52 minuten reed hij naar een tweede plek achter Jack Brabham. Surtees reed twee weken later, tijdens de Grand Prix van Monaco, op kop toen zijn Ferrari-motor het begaf. Vanaf 1966 was de Formule 1 overgeschakeld naar de 3.0 Liter motoren. Tijdens de Belgische Grand Prix pakte Surtees de overwinning. Op het veertien kilometer lange circuit was Surtees tijdens de kwalificaties al iedereen de baas. Hij reed meer dan drie seconden sneller dan zijn achtervolgers, Jochen Rindt en Jackie Stewart. Deze overwinning betekende dat Surtees zijn eerste overwinning pakte sinds de Italiaanse Grand Prix van 1964. Het was tevens ook zijn eerste overwinning sinds zijn bijna-doodervaring op Mosport. Een startcrash tijdens deze race zorgde ervoor dat de helft van het veld werd uitgeschakeld. In een korte stomme film van British Pathé is te zien hoe de Engelsman en zijn vrouw deze wedstrijd beleefden.

Rijden in de CAN AM-series en de overwinning met Honda

In het seizoen 1966 reed Surtees opnieuw in Noord-Amerika. De Engelsman won de wedstrijden in Mont-Tremblant, Riverside en Stardust. Surtees maakte eveneens zijn comeback op het circuit waar hij in 1965 bijna het leven liet, Mosport. Door een ongeluk in de tweede ronde moet hij de strijd staken. In december 1966 tekende hij voor Honda. Met de Honda RA300 zou hij de Italiaanse Grand Prix winnen, met twee tienden voorsprong op Jack Brabham. Na zijn bijna fatale ongeluk in Canada behaalde Surtees in totaal drie overwinningen en een tweede plaats in het wereldkampioenschap Formule 1. Tijdens de Italiaanse Grand Prix in 1972 reed Surtees zijn laatste wedstrijd in de Formule 1. Hij haalde de finishvlag niet. Na zijn Formule 1-loopbaan bleef de Engelsman actief in de autosport. Hij werd ambassadeur van de Racing Steps Foundation, was teammanager en seatholder van het Britse A1GP-team en ondersteunde zijn zoon Henry tijdens zijn autosportloopbaan. Henry Surtees kwam bij een 'freaky-accident', tijdens de Formule 2-race op Brands Hatch, om het leven. John Surtees richtte hierna de Henry Surtees Foundation op, een organisatie die zich toe zou leggen op het assisteren van slachtoffers met hersenletsel. John Surtees overleed op 10 maart 2017 op 83-jarige leeftijd in het St George's Hospital in Londen. Hij werd begraven naast zijn zoon Henry.