Ayrton Senna Special: Extra 1: Veto (1985)

Voor het extra verhaal 'Veto' gaan we terug naar eind 1985. We pakken het verhaal op tijdens de Grand Prix van Zuid-Afrika, de race die veel coureurs wilde boycotten. We hebben voor deze reportage de hulp ingeroepen van een Braziliaanse journalist, Ernesto Rodrigues.

In eerste instantie leek een verlenging van de duo Elio de Angelis en Ayrton Senna tot de mogelijkheden. Toch besloot de Angelis na een akkefietje in Zuid Afrika eieren voor zijn geld te kiezen. Elio wees in dit geval met de beschuldigende vinger richting Peter Warr, de teameigenaar van Lotus. Elio was geërgerd door een manoeuvre van Ayrton op de baan. Gentleman 'de Angelis' duwde bij terugkomst in de pitsstraat zelfs zijn teamgenoot. Ayrton wilde niet vechten en hun relatie bekoelde naar een dieptepunt. Ayrton liep naar de andere kant van de garage en maakte met gebaren duidelijk dat hij teleurgesteld was. De Angelis, de fijne Italiaanse man, was verleden tijd voor Lotus.

Druk vanuit Engeland

Vanuit de Britse media werd er druk gezet voor een Britse-coureur bij Lotus. Peter Warr ging opzoek naar deze Britse-coureur. Waar in het verleden Nigel Mansell de enige Brit was en Lotus in 1985 geen Britse-coureur had aangesteld, bleken de contacten met John Player Special moeilijk te worden. De iconische sponsor wilde dolgraag een Britse-coureur in 1986 met hun kleuren zien. Warr besloot om Derek Warwick te benaderen. Warwick was zeer geliefd bij de Britse media en was een had er, volgens de insiders, geen problemen mee om als 'tweede coureur' bij Lotus te rijden. De Brit had in het verleden al ervaring in het fabrieksteam van Renault opgedaan. Renault zou overigens ook voor 1986 het Lotus-team van motoren voorzien. Voor Warr was dit een win-win situatie. Een coureur met ervaring en een Britse-coureur om het publiek en de media koest te houden. Omstreeks kerst sloten Warwick en Lotus de deal. Warwick was in 1985 dicht bij een deal met Williams. Frank Williams had interesse in hem om als teamgenoot van Nelson Piquet te fungeren. Uiteindelijk zou de deal afketsen omdat Nigel Mansell vanaf de Belgische Grand Prix plotseling vorm toonde en sneller was dan Keke Rosberg.

Peter Warr besloot Derek Warwick in de tweede Lotus te zetten voor het seizoen 1986. Hij belde Ayrton Senna en vertelde hem het volgende: "Ayrton, we hebben de perfecte coureur gevonden voor de tweede auto. Warwick is ervaren, een geweldige vent en heeft vrede met een plek als tweede rijder", het bleef stil aan de andere kant van de lijn. Ayrton vertelde na een korte pauze het volgende: "Ik ben niet erg blij Peter, ik zal er over nadenken en ik kom er later op terug. Vijf dagen later was het zover: "Ik wil geen Warwick in mijn team Peter", sprak de Braziliaan. Warr vroeg aan Senna zijn reden: "Ik wil het niet", antwoordde de Braziliaan. Bob Dance, hoofdengineer bij Lotus destijds wilde er het volgende over kwijt: "Het kon Ayrton gewoon niet schelen. Hij had een doel voor ogen en dat was wat er toe deed." Gerard Ducarouge maakte zich destijds geen zorgen over de situatie: "Ik had er geen enkele twijfel over dat Ayrton de beste resultaten voor Lotus zou behalen."

Warwick in interview met Mario Muth

Warwick vertelde in een later stadium aan documentairemaker Mario Muth het volgende: "Ik was destijds nog steeds een van de meest gewaardeerde Britse-coureur, een coureur die teams graag wilde hebben. Ik was al in gesprek met Lotus en ik had een contract. Ik zou teamgenoot worden van Ayrton Senna. We zouden beide de nummer één status krijgen. Ik was erg onder de indruk, ik zou teamgenoot worden van een jonge Braziliaanse-coureur. Hij was super snel en een coureur waar ik graag teamgenoot van wilde worden."

Warwick vertelt verder hoe hij de situatie met Senna als teamgenoot voor zich zag. "Ik wilde mij bewijzen. Tot die tijd had ik eigenlijk nooit problemen gehad met mijn teamgenoten. Ik was in de regel altijd sneller. Ik tekende mijn contract." Warwick kwam daarna voor een verrassing te staan: "Ik werd eind december uitgenodigd om naar Lotus te komen. Ik dacht dat het ging om het tekenen van een contract en hij opstrijken van mijn tekengeld. Toen ik arriveerde voelde ik dat er iets niet goed was. Iedereen leek zich te schamen. Ik werd naar het kantoor geroepen, ik ging zitten en ze vertelde me: "Het spijt ons, maar je wordt geen coureur bij ons." Ik zei, wacht even: Het is december, alle stoeltjes zijn vergeven. Ik vroeg om een uitleg en die gaven ze mij. Ayrton was van mening dat ik teveel invloed zou hebben in het team. Een Britse-coureur bij een Brits-team met een Britse-hoofdsponor zou niet gaan werken. Zeker niet als het Lotus-team met twee 'nummer één-auto's' aan de slag moest. Ayrton wilde de reserveauto 100% voor zichzelf hebben. Hij wilde ook nummer één in het team zijn. Hij wilde zelf min of meer zijn eigen nummer twee kiezen."

Warwick zag daarna ruimte voor onderhandelingen: "Ik heb tegen Lotus gezegt dat ik wel op basis van een 'nummer twee' status wilde rijden. Maar Ayrton wilde mij niet in het team. Ik denk dat hij mij niet in het team wilde omdat hij mij als een bedreiging zag. Hij was de jonge coureur die door moest komen. Hij wilde het momentum houden. Ik zeg niet dat ik sneller zou zijn dan Ayrton Senna, ik zeg alleen Ayrton dacht dat ik een probleem voor hem zou worden. Ik zat dus zonder stoeltje. De Britse pers stond achter mij en dezelfde pers zaagde Ayrton tot aan zijn enkels toe af. Het ging allemaal langs Ayrton heen, hij had er op dat moment maling aan."

"Ayrton had alleen zorg voor zichzelf. Als je in mijn huis de naam Ayrton Senna noemt, zal mijn vrouw niet met je spreken. Zij heeft het gevoel dat mij onrecht is aangedaan. Ik heb er een andere kijk op. Ik heb het idee dat, als je succesvol wil zijn in je leven, een legende wilt zijn, dat je een egoïst moet zijn. Ayrton realiseerde zich dat Lotus geen twee nummer één auto's kon garanderen. Hij had gelijk en als hij het beste voor Ayrton Senna zou willen, moest hij Derek Warwick dumpen. Ik kijk nu terug met het idee dat ik hem dat niet kwalijk neem. Hij deed het voor zichzelf en niet wat het beste was voor mij. Ik denk dat dat voor hem ook een grote beslissing was."

De vreemde keuze van Lotus

Senna schoof na zijn 'veto' over Warwick een Braziliaanse-coureur naar voren. Vriend en Formule 3-kampioen Mauricio Gugelmin was in zijn ogen de beste optie. Uiteindelijk kwam Lotus uit bij John Crichton-Stuart, 7th Marquess of Bute, oftewel Johnny Dumfries. De Britse coureur was niet overtuigend en had met slechts drie gescoorde punten weinig aandeel in het Lotus-jaar 1986. Toch kan deze move gezien worden als een van de beste beslissingen die Ayrton heeft genomen. De Braziliaan zou in zijn latere carrière aantonen dat er op gelijkwaardige basis met hem niet te werken was. Ayrton verschafte zich in het begin van zijn Formule 1-carrière al 'prioriteit'. Terecht overigens, want met zijn grote vinger in de pap kwam Lotus uiteindelijk tot twee derde plaatsen in de strijd om het constructeurskampioenschap.